με τα μάτια ενός "αναξιόπιστου μάρτυρα"

Το πιο κάτω κείμενο αφιερώνεται σε όσους δεν μιλούν, ή όταν το κάνουν κρίνονται ως αναξιόπιστοι…

Αποτελεί σύνθεση 5 διαφορετικών πραγματικών ιστοριών. Ακολουθεί τα βήματα ενός παιδιού από τα πρωτα χρόνια της ζωής του μέχρι την ενηλικίωση. Πρόκειται για μια πραγματική ιστορία κάθε παιδιού που η αδιάφορη κοινωνία μας κατηγοριοποιεί ως αναξιόπιστο.


Επεισόδιο Α
Έξω από το παράθυρο του αστυνομικού περιπολικού όλα βουίζουν δυνατά, οι εικόνες τρέχουν και με ζαλίζουν. Το καλσόν μου τρύπησε λίγο πριν στην τσουλήθρα του παιδικού σταθμού και το δάκτυλό μου ίσα-ίσα που χωράει μέσα…
«Που με πηγαίνουν; Γιατί ήρθε ο αστυνομικός να με πάρει; Θα δω άραγε τα αδέλφια μου; Θα τα πάρουν και εκείνα; Τι τους έκανα; Αφού σήμερα έφαγα όλο το πρωινό μου. Ναι αλλά είμαι κακιά, πολύ κακιά!».
Η τρύπα στο καλσόν μου μεγαλώνει, την σπρώχνω με τα δακτυλάκια μου, μια κλωστούλα κρέμεται και την τραβώ. Πονά το ποδαράκι μου, όπως τότε…Την τραβώ βιαστικά και το καλσόν μου κόβεται στα δύο. Αχ! Δεν πρέπει να το δουν! Πώς να το κρύψω; Να βάλω την τσάντα πάνω… η τσάντα μου!, που είναι η τσάντα μου; Δεν μου την έδωσαν να την πάρω μαζί μου. Κλαίω!
- «Γιατί κλαις; Μη κλαις».
Τα χέρια μου γεμίζουν μύξες και δάκρυα, κλαίω αλλά τώρα χαμηλά για να μην με ακούν. Η τσάντα μου, το καλσόν μου - που με πάνε; Τα αδέλφια μου, πότε θα τα δω; Γιατί με πήραν οι αστυνομικοί, γιατί δεν μου λένε; Που πάμε τώρα;


Επεισόδιο Β
Πέρασαν ώρες πολλές. Μου είπαν ότι θα πάω να δω μια κυρία. Το δωμάτιο είναι άσπρο, έχει παιχνίδια στο πάτωμα και στο τραπέζι. Ζωγραφιές παντού. Εδώ οι μεγάλοι δεν με ρωτούν τίποτα. Κάθομαι με ένα κουτί παζλ. Μ’ αρέσουν τα παζλ. Αυτό είναι του Μίκυ και της Νταίζης. Βλέπω τα δάχτυλα μου καθώς ενώνω κομμάτια του παζλ - παράξενα που φαίνονται. Σαν να είναι άλλο παιδάκι που το κάνει. Κι όμως δεν έχει κανέναν άλλον εδώ. Αυτά είναι τα δικά μου χέρια. Δεν ξέρω γιατί με φέρανε εδώ.
Μια κυρία έρχεται αργά και απαλά πίσω μου. Την νιώθω να με πλησιάζει, μου μιλά, δε την κοιτώ, «…έλα πάμε μέσα…» μου είπε, εκτός των άλλων.
Παίζουμε, είναι καλή κυρία. Μου φέρνει κούκλες, μ’ αρέσουν οι κούκλες, εδώ έχει πολλές, μιλώ για την «μάμα», λέω τι λέει στα «παιδιά», κάνω ένα σπίτι με τα τουβλάκια, μου φέρνει κι άλλα. Μου φέρνει ακόμα μια κούκλα. Είναι ο «μπαμπάς» και το μικρό «κοριτσάκι».
Δεν ξέρω πως τα θυμήθηκα όλα τώρα... Δεν ξερώ πως, αλλά και τα θυμήθηκα και τα είπα. Πως άρχισε άραγε η κουβέντα;
Η κυρία είναι γλυκιά, μου χαμογελά και εγώ μπορώ να της τα πω όλα… σταματώ και κοιτώ με την άκρη του ματιού μου, το κεφάλι μου είναι ακόμα σκυφτό πάνω από την κούκλα του «μπαμπά».
Έτσι έκανε, έτσι, έτσι, έτσι. Ναι, εδώ άγγιξε το κοριτσάκι, πόνεσε το κοριτσάκι, έκλαψε, ήθελε να τον σταματήσει, δεν με άκουγε. Έκλαιγα… «μην το πεις σε κανέναν. Αν το πεις ο μπαμπάς θα πεθάνει και η μαμά θα στενοχωρηθεί τόσο που θα αρρωστήσει βαριά»
«Κακό παιδί- ήσουν κακό παιδί». «Να! Γιατί σου αξίζει… να, να, να, να, να, ..»
Ωχ! Τι έκανα; Που πήγε το σπιτάκι; Έσπασα και το ποδαράκι της κούκλας. «Δεν πειράζει έλα να το φτιάξουμε μαζί» μου είπε η κυρία.
Φεύγοντας κοίταξα λίγο πίσω μου και είδα τη φούστα της να ανεμίζει. Τι όμορφα παπούτσια φορά! Τα τακούνια της χτυπούν το πάτωμα. Τέτοια θέλω να φορώ όταν μεγαλώσω κι εγώ… έτσι όμορφα και δυνατά να ακούω τα βήματα μου στο πλακόστρωτο… Τι της είπα; Δεν θυμάμαι. Πως ξεκίνησε η κουβέντα, δεν θυμάμαι. Άραγε θα ξανάρθω; Μακάρι να ξανάρθω…


Επεισόδιο Γ
Έχουν περάσει πολλές μέρες. Πότε άρχισαν όλα; Δεν ήταν χτες, ούτε τη μέρα πριν το «χτες». Τώρα που πάω; Η κοπέλα ήρθε στην παιδική στέγη να με πάρει, με κρατά από το χέρι, πάμε στο αυτοκίνητό της. Ωραίο αυτοκίνητο έχει. Το χαλάκι στο πάτωμα είναι μπλε, φωτεινό μπλε χρώμα. Έχει κλιματισμό και κάνει κρύο. Κρυώνω. Ωχ! Γιατί ήρθαμε στην αστυνομία πάλι; Θα με αφήσει εδώ άραγε; Θα είναι κανένας άλλος εκεί; Γιατί δεν ήρθα με τα αδέλφια μου; Εδώ φορούν στολές, έχει αστυνομικούς α, έχει και «γυναίκες με στολές». Περνάμε μια μεγάλη πόρτα ο διάδρομος είναι στενός. Μυρίζει κάτι άσχημα. Πάμε σε μια κυρία. Μας περιμένει στο δωμάτιο. Έχει και εδώ παιχνίδια στο πάτωμα. Ένα κάστρο, ένα τραπεζάκι, ένα κουτί με κούκλες. Δεν μ’ αρέσουν τα παιχνίδια τους. Σφίγγω το χέρι στο μπράτσο μου. Πονώ, σφίγγω το μπράτσο μου πιο δυνατά, τα νύχια μου μπορούν να με κόψουν, λίγο ακόμα και θα το κάνω, πονώ αλλά λίγο ακόμα και θα τα καταφέρω. Δεν βλέπω τα πρόσωπά τους, ακούω τις φωνές τους, μιλούν για μένα. Δεν θέλω να ξέρω τι λένε. Αχ, να μπορούσα να κλείσω τα αφτιά μου. «Μην κλάψεις!»
Αυτοί θέλουν να μείνω να μιλήσω με την κυρία. Δεν θέλω να μιλήσω σε κανέναν. Αλλά μετά θα μπορώ να φύγω…Να μπορούσα να έφευγα τώρα. Τώρα! Δεν μπορώ να φύγω.
- «πως σε λένε;»
- «….»
- «θέλεις να παίξουμε;»
…σιωπή. Δεν θέλω να πω τίποτα, δεν θέλω να παίξω, στην στέγη τα άλλα παιδάκια θα είναι στον κήπο τώρα. Και ο φίλος που με κλώτσησε το πρωί στην κοιλιά μου. Θέλω να πάω να δω τα παιδάκια, δεν θέλω να είμαι εδώ. Να μπορούσα να κλείσω τα αφτιά μου!
Πότε πέρασε η ώρα και φύγαμε δεν κατάλαβα… Ουφ, τέλειωσε και αυτό. Δεν κατάλαβα τι έπρεπε να κάνω, «δεν πήγε καλά» άκουσα να λένε. «Δεν μας είπε τίποτα» είπαν, και απομακρύνθηκαν στο διάδρομο. Λίγο πιο κάτω μιλούσαν για τον μπαμπά μου, που μας ξέρουν; Ποιος τους μίλησε για μας; Εγώ πάντως δεν τους είπα τίποτα. Τι ήθελαν να τους πω; Άραγε θα πάω φυλακή τώρα;


Επεισόδιο Δ
…Φυλακή, εκεί που πάνε οι κακοί άνθρωποι. Για πάντα!
Πέρασαν οι γιορτές και τα γενεθλια μου, αύριο θα έρθουν πάλι στην παιδική στέγη κατι κυρίες να φέρουν δώρα. Δεν μπορώ το θορυβο. Ολες μιλούν μαζί, μας ρωτουν τα ίδια, δεν μας κοιτούν. κι αύριο θα σπάσω τα παιχνίδια όλα, όπως πάντα...
Φυλακή - αυτός όμως δεν πήγε, και θα τον δω σε 10 μέρες. Ένας «λειτουργός» θα με πάρει από την παιδική στέγη και θα με πάει σε ένα γραφείο και εκεί θα τον δω. Μου το είπαν! Μου έλειψε ο μπαμπάς μου. Τον μισώ όταν με πονάει. Μου έλειψε ο μπαμπάς μου ειδικά οι βόλτες για παγωτό. Άραγε θα μου φέρει παγωτό; Δεν μ’ άρεσε έτσι όπως με άγγιζε, πονούσα. Μου το είπε και η κυρία, δεν ήταν καλό αυτό που έκανε. Τον μισώ τον μπαμπά μου, τον μισώ, τον μισώ. Είναι κακός, πολύ κακός. Μακάρι να πεθάνει!

Επεισόδιο Ε
Δεν ξαναμιλήσαμε ποτέ. Ζούμε όλοι μαζί τώρα. Δεν κοιταχτήκαμε ποτέ στα ματια. Και αυτή δεν είπε τίποτα. Ηθελα να πει... γιατί δεν είπε ποτέ τίποτα;

Επεισόδιο ΣΤ
Θυμώνω όταν τα σκέφτομαι. Στο Γυμνάσιο δεν ξέρει κανείς ότι κάποτε έζησα στην Παιδική Στέγη. Δεν το ξέρουν και δεν θα τους πω ούτε τους λόγους, μόνο δυο καλοί μου φίλοι γνωρίζουν.
Δεν καταλαβαίνω γιατί δεν τιμωρήθηκε ποτέ για όσα μου έκανε. Δεν κατάλαβα ποτέ τι σήμαινε η δικαιολογία «μη-επαρκή στοιχεία». Τα ίχνη που άφησε βρίσκονταν παντού, στο σώμα μου και στην ψυχή μου. Δεν με πίστεψαν. Είπα ψέματα έλεγαν αργότερα οι συγγενείς, «παιδί είναι, - είπαν - ας το συγχωρήσουμε. Κι εκείνο μετά, θα τα ξεχάσει όλα..» Θυμώνω μαζί τους και μόνο που το σκέφτομαι. Φυσικά ούτε εγώ αλλά ούτε εκείνοι ξέχασαν. Θέλω να φύγω μακριά. Μια μέρα θα φύγω πολύ μακριά από εδώ.


Επεισόδιο Ζ
Κατάφερα να φύγω μακριά αλλά ξέρετε τι λένε, «το σπίτι μας, το κουβαλάμε μέσα μας». Τόσα χρόνια έχουν περάσει από τότε, στα 5 μου κρίθηκα αναξιόπιστη μάρτυρας, τώρα που έχουν κάπως ξεκαθαρίσει τα πράγματα, θυμάμαι…
Ιδιαίτερα εκείνο το όνειρο που ερχόταν ξανά και ξανά σε όλη τη διάρκεια των παιδικών μου χρόνων: Μια σκάλα - η σκάλα στο σπίτι των γονιών μου - και εγώ να προσπαθώ να την ανέβω αλλά δεν έφτανα ποτέ στο κεφαλόσκαλο, σαν να κυλούσαν τα σκαλοπάτια προς την αντίθετη κατεύθυνση. Εγώ να πασχίζω να τα ανέβω αλλά να φοβάμαι ταυτόχρονα και να τρέμω. Θυμάμαι καλά πως με έκανε να νιώθω εκείνο το όνειρο. Θυμάμαι πως καθώς πάσχιζα να ανέβω, φοβόμουν να κοιτάξω προς τα πάνω. Ήξερα ποιος με περίμενε εκεί. Ήξερα ότι ήταν Εκείνος - ο πατέρας μου. Ο «κακός» πατέρας. Στο όνειρο το γέλιο του ηχούσε ειρωνικό, με κάρφωνε σαν χίλια θρύψαλα από γυαλί.
Πως το θυμάμαι εκείνο το όνειρο! ερχόταν συχνά πυκνά μέχρι που κάποια στιγμή δεν το ξανά ‘δα. Αλλά τώρα ξέρω, αυτό που μου συνέβηκε τότε ήταν βιασμός. Κι εγώ πέρασα 1-2 χρόνια σε ιδρύματα και μετά άλλαζα σπίτια μέχρι που με ξαναπήραν πίσω - οι "βιολογικοί μου γονείς". Μετά έβγαλα το σχολείο, σήμερα δουλεύω, έχω τα δικά μου λεφτά. Ήμουν τυχερό άτομο, άλλοι χαθήκαν εντελώς. Εγώ δεν χάθηκα ....

Δεν χαθηκα άραγε; Ξέρεις τι είναι να νιώθω, ακόμα και σήμερα, σαν οδηγώ και βλέπω περιπολικό ότι παρανόμησα, ότι ίσως να πέρασα με κόκκινο χωρίς να το καταλάβω; Ξέρεις τι είναι κάθε φορά που είχα μια καλή ιδέα να την καλύπτω πίσω από ένα συμμαθητή μου λέγοντας «η Μαρία το σκέφτηκε, κυρία» ή αργότερα πίσω από κάποιον νεκρό φιλόσοφο. Ξέρεις τι ένιωσα όταν φιλήθηκα για πρώτη φορά; Έκλαψα τόσο πολύ που τρόμαξα. Από πού βγήκε όλο εκείνο το κλάμα; Ξέρεις τι είναι καθε φορά που κανω μια σχέση να νιωθω οτι φταίω;

Μου έκλεψαν τα καλύτερα μου χρόνια. Σήμερα είμαι υπευθυνη για την εαυτή μου, τα πράγματα έχουν αλλάξει λίγο.. ξέρω κάτι περισσότερο. Κυρίως πως θα πρέπει «να γίνω, εγώ, η μάνα και ο πατέρας της εαυτής μου» και «να ξεκινήσω από την αρχή».
Ίσως από εκείνη τη μέρα στον παιδικό σταθμό, ίσως και λίγο πιο πριν…
Δεν ξέρω πως, αλλά αυτό πρέπει να κάνω.


Κάθε χρόνο γιορτάζεται η Παγκόσμια Μέρα για το Παιδί. Περιμένω και φέτος να μιλήσουμε για τα παιδιά χωρίς τα παιδιά. Θα μιλήσουμε ως ειδικοί για το χαμόγελο και την αθωότητα, τις έγνοιες τους και τα προβλήματα τους γνωρίζοντας ότι ποσοστό 10% των παιδιών μας (στην Κύπρο) κακοποιείται σεξουαλικά και 50% είναι άμεσοι ή έμμεσοι αποδέκτες βίας.

Δυστυχώς, το αυτονόητο παραμένει ασαφές: πολλά από αυτά τα παιδιά κρίνονται αναξιόπιστοι μάρτυρες. Όταν εμείς ευθυνόμαστε γιατί δεν τα προστατέψαμε επαρκώς, δεν δημιουργήσαμε για εκείνα τις συνθήκες να νιώσουν ασφαλή, όταν δεν μπόρεσαν να μας μιλήσουν. Ακόμα κι όταν αυτά με χίλιους τρόπους μας μιλούσαν, εμείς αμήχανα σιωπήσαμε, δεν σημειώσαμε τι μας είπαν, δεν απευθυνθήκαμε εκεί που έπρεπε, δεν ήμασταν δίπλα τους με ξεκάθαρες θέσεις.

Κι όταν τους δώσαμε λίγη ελπίδα ότι θα γιατρευτούν οι πληγές του τ' αφήσαμε καταμεσής ενός χάσματος που μόνα τους - αν ειναι τυχερά - θα γεφυρώσουν για να ανασυγκροτηθουν.

"Αναξιόπιστη Μαρτυρία" ειναι ο πιο συνηθης όρος που χρησιμοποιούν στην Κύπρο για άρση ποινικών διωξεων που αφορουν σεξουαλική κακοποιηση ανηλικων. Δουλευοντας κοντα σε παιδια -θυματα σεξουαλικης κακοποιησης σας διαβεβαιώ, τις περισσοτερες φορές τα λένε όλα με τον πιο γλαφυρό τρόπο.

Εμείς όμως τα καταδικάζουμε στη σιωπή και την ακύρωση. Ίσως τελικά να μην αντέχουμε ως κοινωνία το βλέμμα τους. Την μαρτυρία τους. Εκείνο το βλέμμα που παγιδεύει τη στιγμή. Την κακοποίηση, τη σκληρότητα, τη βαναυσότητα. Το βλέμμα εκείνο που είναι ικανό να εγγράψει ανεξίτηλα στην μνήμη του τα παγερά δωμάτια, την άγνοια και τον φόβο στα μάτια των μεγάλων, την ένοχη σιωπή μας, τα αντιφατικά σχόλια, τις ελλιπείς εξηγήσεις, την αρρώστια πολλών από εμάς, την ατιμωρησία και συχνά την από εμάς αυθαίρετη ερμηνεία.

Ίσως να θεωρούμε ότι μετατρέποντας τους σε αναξιόπιστους μάρτυρες απαλλασσόμαστε και από την ευθύνη.

Την επόμενη φορά που θα μιλήσουμε για "το μέλλον της πατρίδας μας" πριν το κάνουμε ας δούμε το προαύλιο ενός σχολείου. Ας δουμε νοητικά το 10% αυτών των παιδιών. Αυτή είνια μια άλλη σιωπηλή ή φημωμένη από μας μειοψηφία....