ΑΚΟΥΣΤΕ τη σιωπηλή πλειοψηφία (1)

Έχει ειπωθεί ξανά ότι οι γυναίκες είναι η “σιωπηλή” ακόμα και η «αδύναμη» πλειοψηφία του κόσμου. Πράγματι, οι γυναίκες αποτελούν πάνω από το 52% του ανθρώπινου πληθυσμού ωστόσο δεν συμμετέχουν ικανοποιητικά – σε ορισμένες χώρες καθόλου – σε κέντρα λήψης αποφάσεων κι όχι μόνο απέχουν αλλά τις περισσότερες φορές η φωνή τους δεν ακούγεται καν. Αν προστεθεί επίσης ο κοινωνικός αποκλεισμός, οι άνισες ευκαιρίες στο χώρο εργασίας, στο δικαίωμα στην εκπαίδευση και την μόρφωση, στην πρόσβαση σε συνθήκες υγιεινής, υγείας και ευπρεπών συνθηκών ζωής τα ποσοστά ενισχύουν τη μεγάλη απουσία. Επιπρόσθετα μέσα στην «σιωπηλή πλειοψηφία» ομάδες γυναικών βιώνουν την κακοποίηση, το βιασμό, το βίαιο εκπατρισμό, τη στέρηση βασικών ελευθεριών και δικαιωμάτων. Για παράδειγμα παγκοσμίως ο αριθμός των γυναικών που έχουν κακοποιηθεί ποικιλοτρόπως, τουλάχιστον μια φορά στη ζωή τους, κάνει τα ποσοστά να κυμαίνονται από 16% μέχρι 52%.

Στην Κύπρο πρόσφατη χαρτογράφηση που έκανε το Κέντρο Στήριξης Γυναικών Απανέμι κατέδειξε ότι τουλάχιστον 80,000 Ε/κ είναι ή ήταν θύματα ενδοοικογενειακή βιας.

Οι ιστορίες που θα αναρτήσω σταδιακά ελπίζω να επιτρέψουν σε αυτή τη φωνή να μεταφέρει μόνη της την εμπειρία. Κάθε περίπτωση είναι πραγματική, αναφέρεται σε πραγματικά γεγονότα και με αυθεντικές φράσεις των ίδιων των γυναικών. Σεβόμενη την αρχή της εμπιστευτικότητας για κάθε περίπτωση έχω αλλάξει ονόματα ή άλλα στοιχεία που πιθανόν να φωτογραφίζουν το άτομο.


«Ήταν ο μόνος άντρας που γνώρισα και στη συνέχεια αγάπησα».

Η κα Φ. είναι Κύπρια 63 ετών, σε διάσταση με το σύζυγο της επίσης Κύπριο, με τον οποίο και ήταν παντρεμένη περισσότερο από 40 χρόνια. Τον σύζυγο της τον είχε γνωρίσει μέσω του πατέρα της όταν ήταν 16,5 ετών. Από το γάμο της έχει αποκτήσει παιδιά που είναι τώρα ενήλικες. Ο λόγος που με πλησίασε ήταν τόσο η σωματική όσο και η ψυχολογική βία από τον άντρα της για αρκετά χρόνια. Ο ίδιος έκανε χρήση και κατάχρηση αλκοόλ.
Κάθε φορά που παραπονιόταν στους γονείς της, όταν εκείνοι ήταν στην ζωή και αποτελούσαν τη μοναδική της στήριξη, την αποθάρρυναν να χωρίσει.
Νέα τότε, άκουσε τη μητέρα της να λέει χαρακτηριστικά: «Άντρα να ‘χεις κόρη μου απλά να ρουφουνίζει μες το σπίτι».

Κάτι το οποίο αντιστράφηκε μέσα από την τελευταία εντολή του πατέρα της προς εκείνη λίγο πριν πεθάνει: «γονατιστός αν έρχεται με πόδια ματωμένα ποτέ να μη τον συγχωρέσεις για όσα σου έκανε».

Λίγο πριν επικοινωνήσει τηλεφωνικά μαζί μου, είχε φύγει από το σπίτι της γιατί ο σύζυγος της την είχε απειλήσει ότι θα την σκοτώσει με ένα μαχαίρι.

Είχε βρεθεί εκτός του σπιτιού της σε μια πολύ δύσκολη ηλικία, στα 59 της χρονια, μερικά χρόνια πριν οποιαδήποτε υποτυπώδη σύνταξη, χωρίς εργασία και ευνόητες δυσκολίες για εξεύρεση νέας εργασίας. Χωρίς άλλους οικονομικούς πόρους, βίωνε την απόρριψη μέσα στο γάμο για πολλά χρόνια τώρα ενισχυμένη με την έγνοια για την αντίδραση του οικογενειακού και κοινωνικού περιβάλλοντος της. Μόνη της και τώρα επιπρόσθετα να νιώθει πίεση πως να εξηγήσει στα παιδιά της γιατί πηρε την απόφαση να φύγει μετά από τόσα χρόνια... αν και τα ίδια είχαν βιώσει την κακοποίηση και τα υποτιμητικά σχόλια - σχόλια που σχεδόν ποτέ δεν απαντούσε...

όταν την ρωτούσαν γιατί υπόμενε για τόσα χρόνια την κακοποίηση έλεγε: «Πίστευα ότι θα αλλάξει η κατάσταση, πίστευα ότι θα έφτιαχνε, μάταια όμως χειροτέρευε, το οικοδόμημα το οποίο έκτιζα ήταν φτιαγμένο πάνω σε γυάλινα πόδια». Ή άλλοτε, «Eγώ δεν ήθελα να φύγω, δεν θα έφευγα αν δε με απειλούσε ότι θα με σκοτώσει. Εγώ στάθηκα κυρία, τον τάιζα, τον έπλενα και διατηρούσα πάντα το σπίτι καθαρό».

Σήμερα η κα Φ. μετά από συντομη παραμονή σε στέγη προστασίας θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας (Απάνεμι), έχει το δικό της μικρό ενοικιαζόμενο διαμέρισμα, λαμβάνει επικουρικό επίδομα από την Κυπριακή Δημοκρατία, απασχολείται μερικώς, αξιοποίησε τη δυνατότητα Νομικής Αρωγής και νομικών συμβουλών, ψυχολογικής στήριξης, επισκέπτεται τις γιορτές και Κυριακές τα παιδιά και εγγόνια της, ξαναβρήκε τις φίλες και γνωστούς της, βρήκε χρόνο να φροντίσει την υγεία της.

Συναντιόμαστε αραιά και που... Τελευταίως ήρθε και με βρήκε, διδάσκει ανθοδετική σε νεαρότερες γυναίκες. Περιμένει τη σύνταξή της για «να πνάσει».
Έκανε καινουριες φίλες και φίλους, πάνε εκδρομές, κατάφερε να μην πουλήσει το μοναδικό χωραφούι που ήθελε το Γραφείο Ευημερίας να πουλήσει για να σταματήσει να παίρνει το πενιχρό δημόσιο βοήθημα.

Κάθε φορά που τη συναντώ έχει το ανάστημα μιας γυναίκας που κατάφερε να ξεκινήσει πάλι από την αρχή.
Διακρίνει κανείς σε μια δευτερη ματιά μέσα από τα μάτια της τις μνήμες αλλά και διεργασίες μιας μακροχρόνιας διαδικασίας ίασης που ξεκίνησε όμως χαρίζοντας της χαρά για τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής της...




Σύμφωνα με έρευνα του Ευρωβαρομέτρου που πραγματοποιήθηκε για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσα στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής καμπάνιας ευαισθητοποίησης ενάντια στην οικογενειακή βία (2004), το 62% των Ευρωπαίων πολιτών εκλαμβάνουν τη βία ως «μη αποδεκτή σε κάθε περίπτωση, αλλά πάντα ποινικά κολάσιμη» ενώ το 2% την θεωρεί αποδεκτή σε κάποιες περιπτώσεις. Λιγότερο από 0,7% εκτιμά πως είναι αποδεκτή σε όλες τις περιπτώσεις. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τους Ευρωπαίους πολίτες,οι παράγοντες που θα έπρεπε να προφέρουν βοήθεια στις γυναίκες θύματα της Βίας στην Οικογένεια είναι κατά το 96% η οικογένεια και οι φίλοι αυτών των γυναικών, το 93% οι κοινωνικές υπηρεσίες, το 91% οι υπηρεσίες υγείας. Το 86% η Πολιτεία, το 83% οι δικηγόροι, το 80%εθελοντές ή φιλανθρωπικά σωματεία, το 65% θρησκευτικά ιδρύματα και το 64% τα ΜΜΕ.

Κυρίως, ένα άτομο που έχει υποστεί βια δεν είναι ένα ακόμα περιστατικό βίας.

Χρειάζεται ένα ευρύ φάσμα ευέλικτων υπηρεσιών με προσοχή στην ατομικότητα, την ιδιωτικότητα και τις εξειδικευμένες ανάγκες του κάθε ατόμου/οικογένειας ξεχωριστά.