Η Πάφος χωρίς τον Κώστα Σοφοκλέους (updated)

Τρίτη, 31/08/2010
RSS
Η Πάφος χωρίς τον Κώστα Σοφοκλέους
| Εκτύπωση | 31/08/2010 | Με τον Δρα. Γιάννη Ταλιώτη



Ο Κώστας Σοφοκλέους, αφού αναμετρήθηκε με το Χάροντα στα μαρμαρένια αλώνια επί μια δεκαετία, έφυγε νικητής τελικά απο τη ζωή, πριν απο μερικές μέρες. Είμαι περήφανος που με θεωρούσε φίλο του. Όχι ευκαιριακό φίλο. Φίλο και συναγωνιστή για τα λαϊκά και τα παφιακά δίκαια για πάνω από 40 χρόνια.

Τον πρωτογνώρισα σαν ήρθα νεαρός γιατρός στην Πάφο το 1969 και παρά τις πολλές φουρτούνες που μας κτύπησαν και τους δυο, ουδέποτε προδώσαμε ο ένας τη φίλια του άλλου. Ο Κώστας άφησε πίσω του αμέτρητους μεγάλους και μικρούς φίλους, αλλά και λίγους, πολύ λίγους μικρόψυχους και μικροκέφαλους εχθρούς.

Οι εχθροί που άφησε πίσω του ο Κώστας Σοφοκλέους ήσαν παλιοί του φίλοι σύντροφοι και συναγωνιστές, με τους οποίους είχε δώσει κοινούς αγώνες για τα λαϊκά δίκαια και την προκοπή της παραμελημένης Επαρχίας του.

Ο Κώστας, όμως, δεν περιόρισε τη δράση του μόνο μέσα στα στενά όρια της Πάφου και της Κύπρου, ή μέσα στους τέσσερις τοίχους της Κεντρικής και Επαρχιακής Επιτροπής του ΑΚΕΛ, στην οποία συμμετείχε σαν τακτικό και συνειδητό μέλος για πάνω από 30 χρόνια.

Ο Κώστας, σε αντίθεση με πολλούς, μπήκε στην Κεντρική Επιτροπή με τις περγαμηνές ενός μάχιμου αποστράτου του Δεύτερου Παγκοσμίου Πόλεμου, που είχε δράση σε όλα τα μέτωπα της Βόρειας Αφρικής, από το Τομπρούκ και τη Λιβύη, μέχρι τη Σικελία, την Ιταλία και την Αυστρία.

Ουδέποτε συνελήφθη αιχμάλωτος. Ο Κώστας περπάτησε με το μαρτίνι στο χέρι ολόκληρο το μήκος και το πλάτος της Ιταλίας, της Σικελίας και της Βόρειας Αφρικής, πολεμώντας τον Άξονα. Στο τέλος του πολέμου ήταν από τα ηγετικά στελέχη του ΑΚΕΛ που στασίασαν και φυλακίστηκαν από τους Άγγλους στην Παλαιστίνη μαζί με άλλους συντρόφους του, γιατί οι Άγγλοι ήθελαν να κρατήσουν τους Κυπρίους αποστράτους μακριά απο το νησί, μπας και επιστρέφοντας θα έθεταν άμεσα και δυναμικά θέμα απελευθέρωσης και αυτοδιάθεσης του νησιού από τον αποικιακό ζυγό.

Τελικά ο Κώστας Σοφοκλέους μαζί με τους συντρόφους του επέστρεψε στο νησί για να φύγει ξανά σε λίγους μήνες σαν εθελοντής του λαϊκού στρατού στην Ουγγαρία, απ' όπου θα επροωθούντο στα ελληνικά μέτωπα.

Η συμφωνία όμως του Πότσδαμ ανάμεσα στους νικητές του Β' Παγκοσμίου Πόλεμου είχαν ήδη τοποθετήσει την Ελλάδα, συναινούντος και του Στάλιν, στο στρατόπεδο των δυτικών και έτσι οι Κύπριοι εθελοντές παρέμειναν για πολλά χρόνια στην Ουγγαρία. Στην Ουγγαρία ο Κώστας ελατρεύετο κυριολεκτικά από του συντρόφους του και είμαι σε θέση να επιβεβαιώσω ότι οι Ούγγροι που τον επισκέφτονταν μέχρι ακόμα λίγο πριν από το θάνατό του, μιλούσαν γι' αυτόν με θαυμασμό και απέραντη αγάπη.

Με τον Κώστα ποτέ δεν ανήκαμε στον ίδιο κομματικό σχηματισμό. Μαζί του όμως συνεργάστηκα πολλές φορές σε πολλά επίπεδα πολιτικά, κοινωνικά, περιβαλλοντικά, ακόμα και θρησκευτικά. Ο Κώστας Σοφοκλέους ήταν αυτός που ανακοίνωσε πρώτος στον Αρχιεπίσκοπο Χρυσόστομο τον Δεύτερο ότι η απόφαση του ΑΚΕΛ ήταν να τον στηρίξει στη θέση του Μητροπολίτη Πάφου και ήταν ο Κώστας Σοφοκλέους που πήγε στο αγρόκτημα του Ανατολικού να δει τον Χρυσόστομο, για να του ανακοινώσει την απόφαση του ΑΚΕΛ. Ο Χρυσόστομος είναι τώρα ο προκαθήμενος της Εκκλησίας και μπορεί να ερωτηθεί και ο ίδιος.

Με τον Κώστα δώσαμε ακόμα κοινούς αγώνες για τη διάσωση των νερών του Διαρίζου, όταν καλά-καλά το ΑΚΕΛ δεν είχε αποφασίσει αν θα στήριζε τις απαιτήσεις των παραποταμίων κοινοτήτων του Διαρίζου. Δώσαμε κοινούς αγώνες για την εκλογή του μακαριστού Σπύρου Κυπριανού στην Προεδρία της Κυπριακής Δημοκρατίας όχι μια, αλλά δυο φορές, και την εποχή που τα πράγματα στο Συνεργατικό Κίνημα δεν ήσαν και τόσο ρόδινα, παλέψαμε από μέσα ώστε να κρατήσουμε τα Συνεργατικά Ιδρύματα της Πάφου στα χέρια των προοδευτικών ανθρώπων αυτής της πόλεως.

Μου προξένησε πραγματική έκπληξη και λύπη το γεγονός ότι στην κηδεία του Κώστα δεν παρευρέθη ούτε ένας από τους παλιούς κομματικούς του συντρόφους με την εξαίρεση του Γιάννου Αναστάση και εγώ προσωπικά είχα μια κρυφή ελπίδα μέχρι την τελευταία στιγμή της ζωής του, ότι ο Πρόεδρός μας και επί χρόνια συνεργάτης του Κώστα, θα έβρισκε έναν τρόπο να τον αποχαιρετήσει προσωπικά, παρά τα όσα συνέβησαν την εποχή της Περιστρόικα και της αποβολής των 13 μελών της Κεντρικής Επιτροπής. Φυσικά θα πρέπει να πούμε ότι το ΑΚΕΛ επί τοπικού επιπέδου παρευρέθηκε στην κηδεία, αλλά εγώ ανέμενα κάποιον από τη Λευκωσία να έρθει για να εκπροσωπήσει την Κεντρική Επιτροπή, της οποίας ο μακαριστός Κώστας Σοφοκλέους ήταν δραστήριο μέλος για πάνω από 30 χρόνια. Αυτά σαν απλές διαπιστώσεις από ένα μη κομμουνιστή, που όμως θεωρεί τον εαυτό του προοδευτικό άτομο, με πολλές φιλίες και συγγένειες μέσα στο λαϊκό κίνημα.

Χάσαμε πράγματι έναν καλό και πιστό φίλο και συνεργάτη. Όμως ο Κώστας Σοφοκλέους φεύγοντας μας άφησε τη δική του διαθήκη, υπό μορφή δυο ογκωδέστατων τόμων που συνέγραψε, ενώ πάλευε με την επάρατη νόσο, δείγμα και αυτό του χαρακτήρα του Κώστα Σοφοκλέους. Το συγγραφικό του έργο το διακρίνει εμβάθεια και επιστημονική ανάλυση, που εμπλουτίζονται από τα δικά του κομματικά βιώματα, δυο ιδιότητες που κάνουν το κάθε πολιτικό βιβλίο άξιο να κοσμεί τη βιβλιοθήκη του κάθε προοδευτικού ιδεολόγου, άσχετα από την κομματική του τοποθέτηση.

Αποχαιρετώντας τον ακριβό και αγαπητό φίλο, εμείς που κάποτε θα τον ξανασυναντήσουμε εκεί που πήγε, του δίνουμε τη διαβεβαίώση πως τη μνήμη του ποτέ δεν θα την απεμπολήσουμε. Γι' αυτό ας αναπαύεται ήσυχα ο φίλος Κώστας Σοφοκλέους.

ΔΡ. ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΑΛΙΩΤΗΣ

Ιατρός, Πάφος















Τρίτη, 31/08/2010
RSS
Ασέβεια στη μνήμη του Κώστα Σοφοκλέους
| Εκτύπωση | 31/08/2010 | Με τον Τάκη Μιχαήλ

Δεν σεβάστηκαν τον άνθρωπο στη ζωή, προσπαθούν να εκμεταλλευτούν το θάνατό του. Η ελάχιστη αξιοπρέπεια απαιτεί «σεβασμό μνήμης τεθνεότος. Ο Γ.Γ. της Κ.Ε. δεν την επέδειξε. Σε απάντηση ερώτησης του Μάριου Δημητρίου («Σημερινή» 27.8.2010), ο κ. Κυπριανού υποστηρίζει ότι «τον Κώστα Σοφοκλέους τον γνώρισα κυρίως τα τελευταία τρία χρόνια», ότι «συναντηθήκαμε στο σπίτι του αφού μου τηλεφώνησε ο ίδιος» και ότι «μέχρι πριν από λίγες βδομάδες ήταν παρών σε συγκέντρωσή μας στην Πάφο».

Οι παρόντες σε ανοικτές συγκεντρώσεις καταγράφονται; Τι είχαμε πριν από τρία χρόνια; Την υποψηφιότητα Χριστόφια για Προεδρικές. Ο Κώστας τηλεφωνά στον Άντρο και στη συνέχεια παρευρίσκεται και σε συγκέντρωση του ΑΚΕΛ.

Είναι σαφές ότι ο κ. Κυπριανού αφήνει να εννοηθεί ότι ο Κώστας Σοφοκλέους, μετανιωμένος για την απόφαση του 1990, επεδίωξε στενότερη επαφή με τον Άντρο, του τηλεφωνά να συναντηθούν (μήπως και τον παρακάλεσε;) και στη συνέχεια, σαν ακόμα μια ένδειξη της μεταμέλειάς του, πηγαίνει και σε συγκέντρωση του ΑΚΕΛ.

Ο κ. Κυπριανού με τη δήλωσή του, «εκείνο που είχε μεσολαβήσει και προκάλεσε την αντιπαράθεση, ήταν η εκλογή του Χριστόφια ως Γενικού Γραμματέα της Κ.Ε. του ΑΚΕΛ και η αντιπαράθεση επιτάθηκε από το γεγονός ότι είχε εκλεγεί ένας νέας άνθρωπος ως Γ.Γ. και δεν εκλέγηκε κάποιος πιο παλιός», προσβάλλει ασύστολα και παρουσιάζει σαν μικρόψυχο και εκδικητικό άνθρωπο τόσο τον Κώστα Σοφοκλέους όσο και όλους τους άλλους του ΄89 -΄90. Όλοι αυτοί, κατά τον Άντρο, δεν είχαν κανένα πολιτικό, ιδεολογικό κριτήριο, ζηλόφθονες ήταν. Του θυμίζουμε την παραδοχή Χριστόφια, ότι η «εκλογή» Γενικού Γραμματέα είχε προαποφασιστεί τρία χρόνια πριν από την εκλογική διαδικασία. Ένα δώρο από τον Πάπη, ήταν.

Απαντήσεις για το πολιτικό κριτήριο και την αγωνία του Κώστα και άλλων, ο κ. Κυπριανού μπορεί να πάρει μέσα από το βιβλίο του Κώστα, «Πάλη για την ελευθερία», του Δίγκλη «Πικρές αλήθειες», του Παιονίδη «Ανδρέας Ζιαρτίδης - Χωρίς φόβο και πάθος» και μια σειρά άλλα.

Ας τα διαβάσει, προωθήσει στα μέλη κόμματος, για να καταδειχθεί πώς ο πρώην και ο νυν Γ.Γ. σέβεται την Κύπρο, την Αριστερά και την ιστορία της και πώς εννοούν την ενότητα και τον πατριωτισμό. Αν ο Κώστας Σοφοκλέους είχε τύψεις για την απόφαση του 1990, θα είχε την τόλμη, όπως απέδειξε σε όλη του τη ζωή, να το φωνάξει μεγαλόφωνα. Και αν παρευρέθηκε σε συγκέντρωση του ΑΚΕΛ, τι σημαίνει; Όποιος παρευρίσκεται σε συγκέντρωση, του βάζουν και μια βούλα όπως στα αρνιά «εν ιδιοκτησία μου τούτο;».

Ο Κώστας Σοφοκλέους, ελεύθερος όπως ήταν, παρακολουθούσε όλες τις συγκεντρώσεις όλων των κομμάτων και αρθρογραφούσε σε όλες τις εφημερίδες. Με την ίδια άνεση θα ψήφιζε Γλαύκο Κληρίδη, Χριστόφια ή οποιονδήποτε άλλον, αν έτσι έκρινε.

Μήπως όσοι από τους εκδιωχθέντες και καθυβρισθέντες υποστήριξαν την υποψηφιότητα Χριστόφια, το έκαναν ως ένδειξη μεταμέλειας, για την απόφασή τους του 1989-΄90; Ή, όπως διατείνονταν στους συλλόγους «εβάλαν τον νούρο στα σκέλια και γύρισαν πίσω;».

Όπως ο ίδιος ο Κώστας μάς έλεγε στις πάρα πολύ συχνές συναντήσεις μας, «θα ένιωθε μειωμένος αν τον αποκαθιστούσε στον κόσμο της Αριστεράς ο Χριστόφιας ή ο Κυπριανού». Ακόμα, με το πολύ λεπτό του χιούμορ, όταν αστειευόμασταν πάνω στα σχόλια «γεια σου πρώην σύντροφε, θα γυρίσετε πίσω;», η απάντηση ήταν «εμείς δεν φύγαμε από κάπου για να γυρίσουμε, αυτοί φύγανε».

Ο Κώστας Σοφοκλέους κέρδισε τη δικαίωση, δεν θα χρειαζόταν να τον υποστηρίξει ο Άντρος Κυπριανού. Μέχρι και Τουρκοκύπριοι μπήκαν στην εκκλησία των χριστιανών, για να τον τιμήσουν.

«Το 1990 δεν ήμουν μέλος της Κ.Ε. όταν παραιτήθηκε ο Σοφοκλέους και οι άλλοι (…), δεν γνωρίζω αν πήρε το εφάπαξ», ξεκαθαρίζει τη θέση του και αποποιείται ευθυνών ο κ. Κυπριανού, στη συνέντευξη στον Μάριο Δημητρίου. Όταν όμως αναφέρεται στην 89χρονη ιστορία του λαϊκού κινήματος, αυτή είναι και δική του ιστορία και δική του επιτυχία. Τα πολιτικά εγκλήματα που διαπράχθηκαν, δεν είναι δικά του…

Δεν γνωρίζει ότι τα εργατικά κεκτημένα που δικαιούται ο κάθε εργαζόμενος, για να τα πάρει ο Κώστας, αναγκάστηκε να σύρει τους «προστάτες» της εργατιάς, των εξοχικών, των πισίνων και των οχημάτων εξήντα αλόγων, σε δικηγορικές και δικαστικές διαδικασίες, όπως και πιο παλιά, ένα άλλο θύμα τους, ο εκδιωχθείς από τη «Χαραυγή» Αντώνης Χαμπή Μιχαηλίδη;

Αλήθεια, κ. Κυπριανού, στον επικήδειο λόγο σας, τι είπατε για τον Κώστα Σοφοκλέους;

Λεμεσός






ρίτη, 31/08/2010
RSS
Εξ Αφορμής
Το κόμμα έχει ανοικτά ζητήματα να κλείσει
| Εκτύπωση | 31/08/2010 | Με τον Μάριο Δημητρίου


Με τα άρθρα του Τάκη Μιχαήλ από τη Λεμεσό και του γιατρού Γιάννη Ταλιώτη από την Πάφο, που δημοσιεύονται σήμερα στη σελίδα 11, συνεχίζεται η συζήτηση για την ιδεολογική και πολιτική ρήξη στο ΑΚΕΛ το 1990, λίγο πριν από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης - μια συζήτηση αναπόφευκτα προκληθείσα από το θάνατο του Κώστα Σοφοκλέους (εκ των ιδρυτών του ΑΔΗΣΟΚ και των ΕΔΗ), την περασμένη βδομάδα. Στη ρήξη αυτή και στη θυματοποίηση του Κώστα Σοφοκλέους, όπως και των υπόλοιπων 12 στελεχών της Κεντρικής Επιτροπής από την τότε ηγεσία του κόμματος, όταν καθαιρέθηκαν ή εξαναγκάστηκαν σε παραίτηση, επειδή εξέφρασαν μιαν άλλη άποψη για το σοσιαλισμό, αναφέρθηκε στον επικήδειο λόγο του ο γνωστός πολιτικός της Αριστεράς, δικηγόρος Μιχάλης Παπαπέτρου.

Στο θέμα έδωσε έμφαση και η οικογένεια του θανόντος, υπογραμμίζοντας στο βιογραφικό σημείωμα που έδωσε στον Τύπο, ότι ο Κώστας Σοφοκλέους «διαφώνησε με τις απολυταρχικές τάσεις της ηγεσίας του ΑΚΕΛ».

Με άρθρα και ρεπορτάζ μου την περασμένη Παρασκευή και Σάββατο, που περιλάμβαναν και σχετική συνέντευξη με τον Γενικό Γραμματέα του ΑΚΕΛ Άντρο Κυπριανού, προσπάθησα να φωτίσω κάπως περισσότερο εκείνη τη σκοτεινή εποχή για το ΑΚΕΛ.

Όχι βέβαια από κανένα σύνδρομο «αντιακελισμού», όπως έσπευσαν να συμπεράνουν κάποια φανατικά μέλη του κόμματος. Αλλά από δημοσιογραφικό ενδιαφέρον για την πολιτική συμπεριφορά της ηγεσίας του μεγαλύτερου -σε αναλογία πληθυσμού- κομμουνιστικού κόμματος στην Ευρώπη, σε μιαν Ευρώπη όπου ο κομμουνισμός κατέρρευσε πριν από είκοσι χρόνια, μετά από ειρηνικές επαναστάσεις των λαών που τον υπέφεραν για δεκαετίες.

Περιττό να τονίσω ότι πρόκειται για ένα δημοσιογραφικό ενδιαφέρον που γίνεται ακόμα μεγαλύτερο, γιατί αυτό το κόμμα αναδείχτηκε με δημοκρατικό τρόπο, κόμμα εξουσίας στην Κυπριακή Δημοκρατία και κυβερνά τον τόπο εδώ και διόμισι χρόνια.

Ναι, ο θάνατος του Κώστα Σοφοκλέους, παλιού και εκλεκτού στελέχους του ΑΚΕΛ στην Πάφο και μετά το 1990, θύματος πολιτικής καταδίωξης από πρώην συντρόφους του στην τότε ηγεσία, έφερε ξανά στην επιφάνεια τη σκληρότητα που επέδειξε εκείνη η ηγεσία απέναντι στους διαφωνήσαντες - ένα ζήτημα δυσάρεστο, που το κόμμα σαφώς θέλει να ξεχάσει.

Τόσο τα παλαιότερα, αλλά και τα νέα στελέχη του ΑΚΕΛ, που έκτισαν τις καριέρες τους μετά το 1990 και δεν έχουν σχέση με εκείνη την τρομερή ιδεολογική διαμάχη, νιώθουν δυσφορία και ενόχληση, από την «ανάξεση» εκείνων των τραυμάτων και ταμπουρώνονται πίσω από τα οχυρά του κομματικού πατριωτισμού τους, μπροστά στην «απειλή» αυτής της συζήτησης.

Και βεβαίως το θέμα είναι ακριβώς αυτό. Ότι το κυβερνών, σήμερα, κόμμα, που διαχειρίζεται τις τύχες του κυπριακού Ελληνισμού, συζητώντας λύση του κυπριακού με την τουρκική πλευρά, στη βάση της ειλικρινούς αντιμετώπισης ακόμα και του πλέον οδυνηρού παρελθόντος των δύο κοινοτήτων στο νησί, δεν κατάφερε ακόμα να διαχειριστεί με ειλικρίνεια το δικό του παρελθόν.

Πάει να σώσει την Κύπρο, αλλά δεν μπορεί να σώσει την ίδια την ψυχή του, τη διχασμένη ανάμεσα σε ορθολογιστικές προσεγγίσεις πολιτικών υπερβάσεων (συνεργασία με κόμματα του Κέντρου και της Κεντροδεξιάς) και σε ιδεολογικές αγκυλώσεις μιας δήθεν ριζοσπαστικής και δήθεν επαναστατικής ρητορείας, που εξωτερικεύει εκτός τόπου και χρόνου ιδεολογικές ακρότητες.

Θέλω να πω ότι εφόσον το σημερινό ΑΚΕΛ δεν ξεκαθαρίζει μια και καλή τις αλήθειες του, εφόσον συνεχίζει να κουβαλά συνειδητά την κληρονομιά μιας αναχρονιστικής ιδεολογίας με κεντρικό άξονα την αντίληψη περί του αλάθητου της ηγεσίας και την τάση στιγματισμού της αντίθετης ή της διαφορετικής άποψης ως αντικομματικής και αντιπατριωτικής, τα φαντάσματα του παρελθόντος του, μακρινού και κοντινού, θα το κυνηγούν με κάθε ευκαιρία.

Κατά την ταπεινή μου άποψη, έχει ανοικτά ζητήματα να κλείσει το ΑΚΕΛ. Με τον εαυτό του. Για να μπορέσει να προχωρήσει μπροστά, πρέπει να κοιτάξει πίσω. Όχι φευγαλέα, ούτε με φόβο. Να κοιτάξει καλά και με τόλμη. Αυτό προδιαθέτει αλλαγή.

Από τη δύναμη της ικανότητάς του για αλλαγή, θα εξαρτηθεί σε βάθος χρόνου η πολιτική επιβίωσή του σε έναν κόσμο που απέρριψε για πάντα τον ολοκληρωτισμό στη σκέψη.

mardaf@hotmail.co.uk