Τρίτη, 31/08/2010
RSS
Η Πάφος χωρίς τον Κώστα Σοφοκλέους
| Εκτύπωση | 31/08/2010 | Με τον Δρα. Γιάννη Ταλιώτη
Ο Κώστας Σοφοκλέους, αφού αναμετρήθηκε με το Χάροντα στα μαρμαρένια αλώνια επί μια δεκαετία, έφυγε νικητής τελικά απο τη ζωή, πριν απο μερικές μέρες. Είμαι περήφανος που με θεωρούσε φίλο του. Όχι ευκαιριακό φίλο. Φίλο και συναγωνιστή για τα λαϊκά και τα παφιακά δίκαια για πάνω από 40 χρόνια.
Τον πρωτογνώρισα σαν ήρθα νεαρός γιατρός στην Πάφο το 1969 και παρά τις πολλές φουρτούνες που μας κτύπησαν και τους δυο, ουδέποτε προδώσαμε ο ένας τη φίλια του άλλου. Ο Κώστας άφησε πίσω του αμέτρητους μεγάλους και μικρούς φίλους, αλλά και λίγους, πολύ λίγους μικρόψυχους και μικροκέφαλους εχθρούς.
Οι εχθροί που άφησε πίσω του ο Κώστας Σοφοκλέους ήσαν παλιοί του φίλοι σύντροφοι και συναγωνιστές, με τους οποίους είχε δώσει κοινούς αγώνες για τα λαϊκά δίκαια και την προκοπή της παραμελημένης Επαρχίας του.
Ο Κώστας, όμως, δεν περιόρισε τη δράση του μόνο μέσα στα στενά όρια της Πάφου και της Κύπρου, ή μέσα στους τέσσερις τοίχους της Κεντρικής και Επαρχιακής Επιτροπής του ΑΚΕΛ, στην οποία συμμετείχε σαν τακτικό και συνειδητό μέλος για πάνω από 30 χρόνια.
Ο Κώστας, σε αντίθεση με πολλούς, μπήκε στην Κεντρική Επιτροπή με τις περγαμηνές ενός μάχιμου αποστράτου του Δεύτερου Παγκοσμίου Πόλεμου, που είχε δράση σε όλα τα μέτωπα της Βόρειας Αφρικής, από το Τομπρούκ και τη Λιβύη, μέχρι τη Σικελία, την Ιταλία και την Αυστρία.
Ουδέποτε συνελήφθη αιχμάλωτος. Ο Κώστας περπάτησε με το μαρτίνι στο χέρι ολόκληρο το μήκος και το πλάτος της Ιταλίας, της Σικελίας και της Βόρειας Αφρικής, πολεμώντας τον Άξονα. Στο τέλος του πολέμου ήταν από τα ηγετικά στελέχη του ΑΚΕΛ που στασίασαν και φυλακίστηκαν από τους Άγγλους στην Παλαιστίνη μαζί με άλλους συντρόφους του, γιατί οι Άγγλοι ήθελαν να κρατήσουν τους Κυπρίους αποστράτους μακριά απο το νησί, μπας και επιστρέφοντας θα έθεταν άμεσα και δυναμικά θέμα απελευθέρωσης και αυτοδιάθεσης του νησιού από τον αποικιακό ζυγό.
Τελικά ο Κώστας Σοφοκλέους μαζί με τους συντρόφους του επέστρεψε στο νησί για να φύγει ξανά σε λίγους μήνες σαν εθελοντής του λαϊκού στρατού στην Ουγγαρία, απ' όπου θα επροωθούντο στα ελληνικά μέτωπα.
Η συμφωνία όμως του Πότσδαμ ανάμεσα στους νικητές του Β' Παγκοσμίου Πόλεμου είχαν ήδη τοποθετήσει την Ελλάδα, συναινούντος και του Στάλιν, στο στρατόπεδο των δυτικών και έτσι οι Κύπριοι εθελοντές παρέμειναν για πολλά χρόνια στην Ουγγαρία. Στην Ουγγαρία ο Κώστας ελατρεύετο κυριολεκτικά από του συντρόφους του και είμαι σε θέση να επιβεβαιώσω ότι οι Ούγγροι που τον επισκέφτονταν μέχρι ακόμα λίγο πριν από το θάνατό του, μιλούσαν γι' αυτόν με θαυμασμό και απέραντη αγάπη.
Με τον Κώστα ποτέ δεν ανήκαμε στον ίδιο κομματικό σχηματισμό. Μαζί του όμως συνεργάστηκα πολλές φορές σε πολλά επίπεδα πολιτικά, κοινωνικά, περιβαλλοντικά, ακόμα και θρησκευτικά. Ο Κώστας Σοφοκλέους ήταν αυτός που ανακοίνωσε πρώτος στον Αρχιεπίσκοπο Χρυσόστομο τον Δεύτερο ότι η απόφαση του ΑΚΕΛ ήταν να τον στηρίξει στη θέση του Μητροπολίτη Πάφου και ήταν ο Κώστας Σοφοκλέους που πήγε στο αγρόκτημα του Ανατολικού να δει τον Χρυσόστομο, για να του ανακοινώσει την απόφαση του ΑΚΕΛ. Ο Χρυσόστομος είναι τώρα ο προκαθήμενος της Εκκλησίας και μπορεί να ερωτηθεί και ο ίδιος.
Με τον Κώστα δώσαμε ακόμα κοινούς αγώνες για τη διάσωση των νερών του Διαρίζου, όταν καλά-καλά το ΑΚΕΛ δεν είχε αποφασίσει αν θα στήριζε τις απαιτήσεις των παραποταμίων κοινοτήτων του Διαρίζου. Δώσαμε κοινούς αγώνες για την εκλογή του μακαριστού Σπύρου Κυπριανού στην Προεδρία της Κυπριακής Δημοκρατίας όχι μια, αλλά δυο φορές, και την εποχή που τα πράγματα στο Συνεργατικό Κίνημα δεν ήσαν και τόσο ρόδινα, παλέψαμε από μέσα ώστε να κρατήσουμε τα Συνεργατικά Ιδρύματα της Πάφου στα χέρια των προοδευτικών ανθρώπων αυτής της πόλεως.
Μου προξένησε πραγματική έκπληξη και λύπη το γεγονός ότι στην κηδεία του Κώστα δεν παρευρέθη ούτε ένας από τους παλιούς κομματικούς του συντρόφους με την εξαίρεση του Γιάννου Αναστάση και εγώ προσωπικά είχα μια κρυφή ελπίδα μέχρι την τελευταία στιγμή της ζωής του, ότι ο Πρόεδρός μας και επί χρόνια συνεργάτης του Κώστα, θα έβρισκε έναν τρόπο να τον αποχαιρετήσει προσωπικά, παρά τα όσα συνέβησαν την εποχή της Περιστρόικα και της αποβολής των 13 μελών της Κεντρικής Επιτροπής. Φυσικά θα πρέπει να πούμε ότι το ΑΚΕΛ επί τοπικού επιπέδου παρευρέθηκε στην κηδεία, αλλά εγώ ανέμενα κάποιον από τη Λευκωσία να έρθει για να εκπροσωπήσει την Κεντρική Επιτροπή, της οποίας ο μακαριστός Κώστας Σοφοκλέους ήταν δραστήριο μέλος για πάνω από 30 χρόνια. Αυτά σαν απλές διαπιστώσεις από ένα μη κομμουνιστή, που όμως θεωρεί τον εαυτό του προοδευτικό άτομο, με πολλές φιλίες και συγγένειες μέσα στο λαϊκό κίνημα.
Χάσαμε πράγματι έναν καλό και πιστό φίλο και συνεργάτη. Όμως ο Κώστας Σοφοκλέους φεύγοντας μας άφησε τη δική του διαθήκη, υπό μορφή δυο ογκωδέστατων τόμων που συνέγραψε, ενώ πάλευε με την επάρατη νόσο, δείγμα και αυτό του χαρακτήρα του Κώστα Σοφοκλέους. Το συγγραφικό του έργο το διακρίνει εμβάθεια και επιστημονική ανάλυση, που εμπλουτίζονται από τα δικά του κομματικά βιώματα, δυο ιδιότητες που κάνουν το κάθε πολιτικό βιβλίο άξιο να κοσμεί τη βιβλιοθήκη του κάθε προοδευτικού ιδεολόγου, άσχετα από την κομματική του τοποθέτηση.
Αποχαιρετώντας τον ακριβό και αγαπητό φίλο, εμείς που κάποτε θα τον ξανασυναντήσουμε εκεί που πήγε, του δίνουμε τη διαβεβαίώση πως τη μνήμη του ποτέ δεν θα την απεμπολήσουμε. Γι' αυτό ας αναπαύεται ήσυχα ο φίλος Κώστας Σοφοκλέους.
ΔΡ. ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΑΛΙΩΤΗΣ
Ιατρός, Πάφος
Τρίτη, 31/08/2010
RSS
Ασέβεια στη μνήμη του Κώστα Σοφοκλέους
| Εκτύπωση | 31/08/2010 | Με τον Τάκη Μιχαήλ
Δεν σεβάστηκαν τον άνθρωπο στη ζωή, προσπαθούν να εκμεταλλευτούν το θάνατό του. Η ελάχιστη αξιοπρέπεια απαιτεί «σεβασμό μνήμης τεθνεότος. Ο Γ.Γ. της Κ.Ε. δεν την επέδειξε. Σε απάντηση ερώτησης του Μάριου Δημητρίου («Σημερινή» 27.8.2010), ο κ. Κυπριανού υποστηρίζει ότι «τον Κώστα Σοφοκλέους τον γνώρισα κυρίως τα τελευταία τρία χρόνια», ότι «συναντηθήκαμε στο σπίτι του αφού μου τηλεφώνησε ο ίδιος» και ότι «μέχρι πριν από λίγες βδομάδες ήταν παρών σε συγκέντρωσή μας στην Πάφο».
Οι παρόντες σε ανοικτές συγκεντρώσεις καταγράφονται; Τι είχαμε πριν από τρία χρόνια; Την υποψηφιότητα Χριστόφια για Προεδρικές. Ο Κώστας τηλεφωνά στον Άντρο και στη συνέχεια παρευρίσκεται και σε συγκέντρωση του ΑΚΕΛ.
Είναι σαφές ότι ο κ. Κυπριανού αφήνει να εννοηθεί ότι ο Κώστας Σοφοκλέους, μετανιωμένος για την απόφαση του 1990, επεδίωξε στενότερη επαφή με τον Άντρο, του τηλεφωνά να συναντηθούν (μήπως και τον παρακάλεσε;) και στη συνέχεια, σαν ακόμα μια ένδειξη της μεταμέλειάς του, πηγαίνει και σε συγκέντρωση του ΑΚΕΛ.
Ο κ. Κυπριανού με τη δήλωσή του, «εκείνο που είχε μεσολαβήσει και προκάλεσε την αντιπαράθεση, ήταν η εκλογή του Χριστόφια ως Γενικού Γραμματέα της Κ.Ε. του ΑΚΕΛ και η αντιπαράθεση επιτάθηκε από το γεγονός ότι είχε εκλεγεί ένας νέας άνθρωπος ως Γ.Γ. και δεν εκλέγηκε κάποιος πιο παλιός», προσβάλλει ασύστολα και παρουσιάζει σαν μικρόψυχο και εκδικητικό άνθρωπο τόσο τον Κώστα Σοφοκλέους όσο και όλους τους άλλους του ΄89 -΄90. Όλοι αυτοί, κατά τον Άντρο, δεν είχαν κανένα πολιτικό, ιδεολογικό κριτήριο, ζηλόφθονες ήταν. Του θυμίζουμε την παραδοχή Χριστόφια, ότι η «εκλογή» Γενικού Γραμματέα είχε προαποφασιστεί τρία χρόνια πριν από την εκλογική διαδικασία. Ένα δώρο από τον Πάπη, ήταν.
Απαντήσεις για το πολιτικό κριτήριο και την αγωνία του Κώστα και άλλων, ο κ. Κυπριανού μπορεί να πάρει μέσα από το βιβλίο του Κώστα, «Πάλη για την ελευθερία», του Δίγκλη «Πικρές αλήθειες», του Παιονίδη «Ανδρέας Ζιαρτίδης - Χωρίς φόβο και πάθος» και μια σειρά άλλα.
Ας τα διαβάσει, προωθήσει στα μέλη κόμματος, για να καταδειχθεί πώς ο πρώην και ο νυν Γ.Γ. σέβεται την Κύπρο, την Αριστερά και την ιστορία της και πώς εννοούν την ενότητα και τον πατριωτισμό. Αν ο Κώστας Σοφοκλέους είχε τύψεις για την απόφαση του 1990, θα είχε την τόλμη, όπως απέδειξε σε όλη του τη ζωή, να το φωνάξει μεγαλόφωνα. Και αν παρευρέθηκε σε συγκέντρωση του ΑΚΕΛ, τι σημαίνει; Όποιος παρευρίσκεται σε συγκέντρωση, του βάζουν και μια βούλα όπως στα αρνιά «εν ιδιοκτησία μου τούτο;».
Ο Κώστας Σοφοκλέους, ελεύθερος όπως ήταν, παρακολουθούσε όλες τις συγκεντρώσεις όλων των κομμάτων και αρθρογραφούσε σε όλες τις εφημερίδες. Με την ίδια άνεση θα ψήφιζε Γλαύκο Κληρίδη, Χριστόφια ή οποιονδήποτε άλλον, αν έτσι έκρινε.
Μήπως όσοι από τους εκδιωχθέντες και καθυβρισθέντες υποστήριξαν την υποψηφιότητα Χριστόφια, το έκαναν ως ένδειξη μεταμέλειας, για την απόφασή τους του 1989-΄90; Ή, όπως διατείνονταν στους συλλόγους «εβάλαν τον νούρο στα σκέλια και γύρισαν πίσω;».
Όπως ο ίδιος ο Κώστας μάς έλεγε στις πάρα πολύ συχνές συναντήσεις μας, «θα ένιωθε μειωμένος αν τον αποκαθιστούσε στον κόσμο της Αριστεράς ο Χριστόφιας ή ο Κυπριανού». Ακόμα, με το πολύ λεπτό του χιούμορ, όταν αστειευόμασταν πάνω στα σχόλια «γεια σου πρώην σύντροφε, θα γυρίσετε πίσω;», η απάντηση ήταν «εμείς δεν φύγαμε από κάπου για να γυρίσουμε, αυτοί φύγανε».
Ο Κώστας Σοφοκλέους κέρδισε τη δικαίωση, δεν θα χρειαζόταν να τον υποστηρίξει ο Άντρος Κυπριανού. Μέχρι και Τουρκοκύπριοι μπήκαν στην εκκλησία των χριστιανών, για να τον τιμήσουν.
«Το 1990 δεν ήμουν μέλος της Κ.Ε. όταν παραιτήθηκε ο Σοφοκλέους και οι άλλοι (…), δεν γνωρίζω αν πήρε το εφάπαξ», ξεκαθαρίζει τη θέση του και αποποιείται ευθυνών ο κ. Κυπριανού, στη συνέντευξη στον Μάριο Δημητρίου. Όταν όμως αναφέρεται στην 89χρονη ιστορία του λαϊκού κινήματος, αυτή είναι και δική του ιστορία και δική του επιτυχία. Τα πολιτικά εγκλήματα που διαπράχθηκαν, δεν είναι δικά του…
Δεν γνωρίζει ότι τα εργατικά κεκτημένα που δικαιούται ο κάθε εργαζόμενος, για να τα πάρει ο Κώστας, αναγκάστηκε να σύρει τους «προστάτες» της εργατιάς, των εξοχικών, των πισίνων και των οχημάτων εξήντα αλόγων, σε δικηγορικές και δικαστικές διαδικασίες, όπως και πιο παλιά, ένα άλλο θύμα τους, ο εκδιωχθείς από τη «Χαραυγή» Αντώνης Χαμπή Μιχαηλίδη;
Αλήθεια, κ. Κυπριανού, στον επικήδειο λόγο σας, τι είπατε για τον Κώστα Σοφοκλέους;
Λεμεσός
ρίτη, 31/08/2010
RSS
Εξ Αφορμής
Το κόμμα έχει ανοικτά ζητήματα να κλείσει
| Εκτύπωση | 31/08/2010 | Με τον Μάριο Δημητρίου
Με τα άρθρα του Τάκη Μιχαήλ από τη Λεμεσό και του γιατρού Γιάννη Ταλιώτη από την Πάφο, που δημοσιεύονται σήμερα στη σελίδα 11, συνεχίζεται η συζήτηση για την ιδεολογική και πολιτική ρήξη στο ΑΚΕΛ το 1990, λίγο πριν από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης - μια συζήτηση αναπόφευκτα προκληθείσα από το θάνατο του Κώστα Σοφοκλέους (εκ των ιδρυτών του ΑΔΗΣΟΚ και των ΕΔΗ), την περασμένη βδομάδα. Στη ρήξη αυτή και στη θυματοποίηση του Κώστα Σοφοκλέους, όπως και των υπόλοιπων 12 στελεχών της Κεντρικής Επιτροπής από την τότε ηγεσία του κόμματος, όταν καθαιρέθηκαν ή εξαναγκάστηκαν σε παραίτηση, επειδή εξέφρασαν μιαν άλλη άποψη για το σοσιαλισμό, αναφέρθηκε στον επικήδειο λόγο του ο γνωστός πολιτικός της Αριστεράς, δικηγόρος Μιχάλης Παπαπέτρου.
Στο θέμα έδωσε έμφαση και η οικογένεια του θανόντος, υπογραμμίζοντας στο βιογραφικό σημείωμα που έδωσε στον Τύπο, ότι ο Κώστας Σοφοκλέους «διαφώνησε με τις απολυταρχικές τάσεις της ηγεσίας του ΑΚΕΛ».
Με άρθρα και ρεπορτάζ μου την περασμένη Παρασκευή και Σάββατο, που περιλάμβαναν και σχετική συνέντευξη με τον Γενικό Γραμματέα του ΑΚΕΛ Άντρο Κυπριανού, προσπάθησα να φωτίσω κάπως περισσότερο εκείνη τη σκοτεινή εποχή για το ΑΚΕΛ.
Όχι βέβαια από κανένα σύνδρομο «αντιακελισμού», όπως έσπευσαν να συμπεράνουν κάποια φανατικά μέλη του κόμματος. Αλλά από δημοσιογραφικό ενδιαφέρον για την πολιτική συμπεριφορά της ηγεσίας του μεγαλύτερου -σε αναλογία πληθυσμού- κομμουνιστικού κόμματος στην Ευρώπη, σε μιαν Ευρώπη όπου ο κομμουνισμός κατέρρευσε πριν από είκοσι χρόνια, μετά από ειρηνικές επαναστάσεις των λαών που τον υπέφεραν για δεκαετίες.
Περιττό να τονίσω ότι πρόκειται για ένα δημοσιογραφικό ενδιαφέρον που γίνεται ακόμα μεγαλύτερο, γιατί αυτό το κόμμα αναδείχτηκε με δημοκρατικό τρόπο, κόμμα εξουσίας στην Κυπριακή Δημοκρατία και κυβερνά τον τόπο εδώ και διόμισι χρόνια.
Ναι, ο θάνατος του Κώστα Σοφοκλέους, παλιού και εκλεκτού στελέχους του ΑΚΕΛ στην Πάφο και μετά το 1990, θύματος πολιτικής καταδίωξης από πρώην συντρόφους του στην τότε ηγεσία, έφερε ξανά στην επιφάνεια τη σκληρότητα που επέδειξε εκείνη η ηγεσία απέναντι στους διαφωνήσαντες - ένα ζήτημα δυσάρεστο, που το κόμμα σαφώς θέλει να ξεχάσει.
Τόσο τα παλαιότερα, αλλά και τα νέα στελέχη του ΑΚΕΛ, που έκτισαν τις καριέρες τους μετά το 1990 και δεν έχουν σχέση με εκείνη την τρομερή ιδεολογική διαμάχη, νιώθουν δυσφορία και ενόχληση, από την «ανάξεση» εκείνων των τραυμάτων και ταμπουρώνονται πίσω από τα οχυρά του κομματικού πατριωτισμού τους, μπροστά στην «απειλή» αυτής της συζήτησης.
Και βεβαίως το θέμα είναι ακριβώς αυτό. Ότι το κυβερνών, σήμερα, κόμμα, που διαχειρίζεται τις τύχες του κυπριακού Ελληνισμού, συζητώντας λύση του κυπριακού με την τουρκική πλευρά, στη βάση της ειλικρινούς αντιμετώπισης ακόμα και του πλέον οδυνηρού παρελθόντος των δύο κοινοτήτων στο νησί, δεν κατάφερε ακόμα να διαχειριστεί με ειλικρίνεια το δικό του παρελθόν.
Πάει να σώσει την Κύπρο, αλλά δεν μπορεί να σώσει την ίδια την ψυχή του, τη διχασμένη ανάμεσα σε ορθολογιστικές προσεγγίσεις πολιτικών υπερβάσεων (συνεργασία με κόμματα του Κέντρου και της Κεντροδεξιάς) και σε ιδεολογικές αγκυλώσεις μιας δήθεν ριζοσπαστικής και δήθεν επαναστατικής ρητορείας, που εξωτερικεύει εκτός τόπου και χρόνου ιδεολογικές ακρότητες.
Θέλω να πω ότι εφόσον το σημερινό ΑΚΕΛ δεν ξεκαθαρίζει μια και καλή τις αλήθειες του, εφόσον συνεχίζει να κουβαλά συνειδητά την κληρονομιά μιας αναχρονιστικής ιδεολογίας με κεντρικό άξονα την αντίληψη περί του αλάθητου της ηγεσίας και την τάση στιγματισμού της αντίθετης ή της διαφορετικής άποψης ως αντικομματικής και αντιπατριωτικής, τα φαντάσματα του παρελθόντος του, μακρινού και κοντινού, θα το κυνηγούν με κάθε ευκαιρία.
Κατά την ταπεινή μου άποψη, έχει ανοικτά ζητήματα να κλείσει το ΑΚΕΛ. Με τον εαυτό του. Για να μπορέσει να προχωρήσει μπροστά, πρέπει να κοιτάξει πίσω. Όχι φευγαλέα, ούτε με φόβο. Να κοιτάξει καλά και με τόλμη. Αυτό προδιαθέτει αλλαγή.
Από τη δύναμη της ικανότητάς του για αλλαγή, θα εξαρτηθεί σε βάθος χρόνου η πολιτική επιβίωσή του σε έναν κόσμο που απέρριψε για πάντα τον ολοκληρωτισμό στη σκέψη.
mardaf@hotmail.co.uk
Τρίτη 31 Αυγούστου 2010
Δευτέρα 30 Αυγούστου 2010
Για τον Κυριο Κωστα Σοφοκλεους (το "κυριος" του ανηκει και μετ'θανατον) 3
Στήλες - ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ
Έφυγε ασυμβίβαστος με το κεφάλι ψηλά
Η Πάφος και η Κύπρος αποχαιρέτησαν χθες ένα από τα τέκνα τους που έδωσαν νόημα στη ζωή, και υπηρέτησαν με ανιδιοτέλεια αρχές, αξίες, ιδανικά και ιδεολογία. Ο Κώστας Σοφοκλέους έφυγε για το μεγάλο ταξίδι με το κεφάλι ψηλά, διότι δεν συμβιβάστηκε και μέχρι τις τελευταίες στιγμές της ζωής του αγωνίστηκε με πάθος για όλα όσα πίστευε, αρνούμενος να υποκύψει ακόμη και στον καρκίνο που τον ταλαιπωρούσε. Ήταν ένας γλυκύτατος άνθρωπος, όμως σκληρός σαν πέτρα όταν έπρεπε να υπερασπίσει αρχές και αξίες. Η πολύχρονη μαχητική ενασχόλησή του με τα κοινά τον είχαν καταξιώσει ως μια από τις σημαντικότερες πολιτικές προσωπικότητες της Πάφου. Για μένα υπήρξε πολύτιμη πηγή για ιστορικά και πολιτικά γεγονότα, και μου προσέφερε απλόχερα κάθε πληροφορία. Είχα την τιμή να μου εμπιστευτεί σκέψεις και ανησυχίες του. Θα του είμαι παντοτινά ευγνώμων.
Κ.ΝΑΝ
Κωδικός άρθρου: 965597
ΠΟΛΙΤΗΣ - 26/08/2010, Σελίδα: 12
Έφυγε ασυμβίβαστος με το κεφάλι ψηλά
Η Πάφος και η Κύπρος αποχαιρέτησαν χθες ένα από τα τέκνα τους που έδωσαν νόημα στη ζωή, και υπηρέτησαν με ανιδιοτέλεια αρχές, αξίες, ιδανικά και ιδεολογία. Ο Κώστας Σοφοκλέους έφυγε για το μεγάλο ταξίδι με το κεφάλι ψηλά, διότι δεν συμβιβάστηκε και μέχρι τις τελευταίες στιγμές της ζωής του αγωνίστηκε με πάθος για όλα όσα πίστευε, αρνούμενος να υποκύψει ακόμη και στον καρκίνο που τον ταλαιπωρούσε. Ήταν ένας γλυκύτατος άνθρωπος, όμως σκληρός σαν πέτρα όταν έπρεπε να υπερασπίσει αρχές και αξίες. Η πολύχρονη μαχητική ενασχόλησή του με τα κοινά τον είχαν καταξιώσει ως μια από τις σημαντικότερες πολιτικές προσωπικότητες της Πάφου. Για μένα υπήρξε πολύτιμη πηγή για ιστορικά και πολιτικά γεγονότα, και μου προσέφερε απλόχερα κάθε πληροφορία. Είχα την τιμή να μου εμπιστευτεί σκέψεις και ανησυχίες του. Θα του είμαι παντοτινά ευγνώμων.
Κ.ΝΑΝ
Κωδικός άρθρου: 965597
ΠΟΛΙΤΗΣ - 26/08/2010, Σελίδα: 12
Σάββατο 28 Αυγούστου 2010
Για τον Κυριο Κωστα Σοφοκλεους (το "κυριος" του ανηκει και μετ'θανατον) 2
Σάββατο, 28/08/2010
RSS
Εξ Αφορμής
Ρούφηξε τη στιγμή του μέχρι το μεδούλι της
| Εκτύπωση | 28/08/2010 | Με τον Μάριο Δημητρίου
Μου τηλεφώνησε χθες ένας γιατρός, έμπειρο μέλος του ΑΚΕΛ. Γέννημα του ΄55. Θεώρησε αντιακελικό το χθεσινό μου ρεπορτάζ και το χρονογράφημά μου για το θάνατο του Κώστα Σοφοκλέους και θέλησε να μου το πει. Ευγενικός, χωρίς εριστική διάθεση, ψαγμένος.
Μου το είπε. Ότι δηλαδή «ηρωοποίησα» τον Κώστα Σοφοκλέους -κι εγώ και άλλοι, δημοσιογράφοι και πολιτικοί- χωρίς ενδεχομένως να πιστεύω στις υπαρκτές ή ανύπαρκτες αρετές του. Αλλά γιατί, η περίπτωσή του, μου πρόσφερε την «ευκαιρία» να εκθέσω το ΑΚΕΛ. Να γράψω για το κόμμα, πράγματα που το υποτιμούν - όπως είναι η σκληρή συμπεριφορά του απέναντι σε παλιά, έμμισθα στελέχη του σαν τον Κώστα Σοφοκλέους, που βρέθηκαν πεταμένοι στο δρόμο επειδή διαφώνησαν με σημαντικά ζητήματα ιδεολογίας, στρατηγικής και τακτικής.
Μου είπε ότι πιάστηκα από μιαν ασήμαντη λεπτομέρεια, αυτή τη διαφωνία του 1990, για να κτίσω την ιστορία μου και ότι τόσα χρόνια -35 για την ακρίβεια- που ο Κώστας Σοφοκλέους ήταν έμμισθος του κόμματος, δεν προκαλούσε τον «θαυμασμό» αυτών που αποκάλεσε «εφημερίδες της Δεξιάς».
Του είπα ότι προσωπικά δεν ανήκω και δεν ανήκα σε καμιά «Δεξιά», και ότι ως χαρακτήρας, δεν έχω να κάνω τίποτε με οτιδήποτε αποκαλείται «αντιακελισμός». Επιπρόσθετα, σε αυτή την εποχή και σε αυτή την κοινωνία, έτσι κι αλλιώς έχουν καταλαγιάσει τα πολιτικά πάθη και ευτυχώς δεχόμαστε ο ένας την ύπαρξη του άλλου, χωρίς… παρορμήσεις κανιβαλικές.
Του είπα ότι η «ασήμαντη λεπτομέρεια» της διαφωνίας του Κώστα Σοφοκλέους, δεν ήταν ούτε ασήμαντη, ούτε λεπτομέρεια.
Και βέβαια, δεν ήταν δική μου επινόηση ή ιδιοτροπία, ήταν το στοιχείο που προέβαλε η οικογένειά του στο βιογραφικό σημείωμα που έδωσε στον Τύπο.
Και ήταν το στοιχείο που προέβαλαν στους επικήδειούς τους εκ μέρους της οικογένειας, η κόρη του Βαλεντίνα και εκ μέρους των φίλων και συναγωνιστών του, ο Μιχάλης Παπαπέτρου.
(Μου έστειλε χθες, μήνυμα στο κινητό, η Βαλεντίνα. Με «πολύ πλατύ ποτάμι» παρομοίασε τον πατέρα της).
Με άλλα λόγια, αυτή η έκφραση της διαφωνίας του, στα 65 του χρόνια, που αυτομάτως τον έθετε εκτός κόμματος και του στερούσε την κομματική σύνταξη, απόρροια της 35χρονης έμμισθης προσφοράς του, όπως είπε ο Παπαπέτρου, ήταν για μένα, ως δημοσιογράφο (και όχι ως κομματικό σκυλί κανενός), η κορυφαία στιγμή της ζωής του, που έπρεπε να φωτιστεί ακόμα περισσότερο.
Είναι η στιγμή που έρχεται μόνο μια φορά στη ζωή σου, η στιγμή που δείχνει το γράδο σου, την ψυχή σου, την πραγματική αξία σου. Την αλήθεια σου.
Είναι η στιγμή που σε εκμηδενίζει ή σε εξυψώνει στον ουρανό.
Έκανε την επιλογή του ο Κώστας Σοφοκλέους, ρούφηξε τη στιγμή του μέχρι το μεδούλι της. Κι αυτή η στιγμή έμεινε στο συλλογικό υποσυνείδητο, να σημαδεύει το πέρασμά του από τον κόσμο.
Μου είπε ο συνομιλητής μου για τα στελέχη του κόμματος, που έχουν πίσω τους δεκάδες χρόνια προσφοράς, τίμιοι και εργατικοί άντρες και γυναίκες που υπηρετούν την εργατική τάξη με πειθαρχία και συνέπεια, αλλά περνούν απαρατήρητοι, γιατί δεν προκαλούν συγκρούσεις και αντιπαραθέσεις μέσα στο κόμμα…
Ναι, έχει δίκιο σε αυτό. Όμως αν ήταν δημοσιογράφος, μάλλον θα τον ενδιέφερε κι εκείνον περισσότερο ο επαναστάτης που ρισκάρει την καλοπέρασή του για να υπερασπίσει τις ιδέες του και λιγότερο ο πληκτικός γραφειοκράτης, που ζει με το όραμα της σύνταξης.
Μου είπε πολλά, δικά του, ο γιατρός, στο τηλέφωνο.
Ότι και ο ίδιος προβληματίστηκε εκείνη τη θυελλώδη περίοδο του 1990, όταν διαλυόταν η Σοβιετική Ένωση.
Ότι «παρασύρθηκε» και ο ίδιος, προσωρινά, από τον Γκορμπατσόφ.
Ότι μάλιστα πήγε στην ιδρυτική συνέλευση του ΑΔΗΣΟΚ.
Και ότι επέστρεψε γρήγορα πίσω στο ΑΚΕΛ, γιατί του φάνηκαν αστείοι, οι νέοι ροζ αριστεροί, σαν αυτούς της Ιταλίας και της Γαλλίας, που έχασαν τον μπούσουλα και έχουν εξαφανιστεί από το πρόσωπο της γης…
Για μισή ώρα κουβεντιάζαμε με τον γιατρό και ήταν σαν να συνταξιδεύσαμε στο πλατύ ποτάμι που ήταν ο Κώστας Σοφοκλέους.
Είχε όμορφη θέα το ταξίδι μας.
RSS
Εξ Αφορμής
Ρούφηξε τη στιγμή του μέχρι το μεδούλι της
| Εκτύπωση | 28/08/2010 | Με τον Μάριο Δημητρίου
Μου τηλεφώνησε χθες ένας γιατρός, έμπειρο μέλος του ΑΚΕΛ. Γέννημα του ΄55. Θεώρησε αντιακελικό το χθεσινό μου ρεπορτάζ και το χρονογράφημά μου για το θάνατο του Κώστα Σοφοκλέους και θέλησε να μου το πει. Ευγενικός, χωρίς εριστική διάθεση, ψαγμένος.
Μου το είπε. Ότι δηλαδή «ηρωοποίησα» τον Κώστα Σοφοκλέους -κι εγώ και άλλοι, δημοσιογράφοι και πολιτικοί- χωρίς ενδεχομένως να πιστεύω στις υπαρκτές ή ανύπαρκτες αρετές του. Αλλά γιατί, η περίπτωσή του, μου πρόσφερε την «ευκαιρία» να εκθέσω το ΑΚΕΛ. Να γράψω για το κόμμα, πράγματα που το υποτιμούν - όπως είναι η σκληρή συμπεριφορά του απέναντι σε παλιά, έμμισθα στελέχη του σαν τον Κώστα Σοφοκλέους, που βρέθηκαν πεταμένοι στο δρόμο επειδή διαφώνησαν με σημαντικά ζητήματα ιδεολογίας, στρατηγικής και τακτικής.
Μου είπε ότι πιάστηκα από μιαν ασήμαντη λεπτομέρεια, αυτή τη διαφωνία του 1990, για να κτίσω την ιστορία μου και ότι τόσα χρόνια -35 για την ακρίβεια- που ο Κώστας Σοφοκλέους ήταν έμμισθος του κόμματος, δεν προκαλούσε τον «θαυμασμό» αυτών που αποκάλεσε «εφημερίδες της Δεξιάς».
Του είπα ότι προσωπικά δεν ανήκω και δεν ανήκα σε καμιά «Δεξιά», και ότι ως χαρακτήρας, δεν έχω να κάνω τίποτε με οτιδήποτε αποκαλείται «αντιακελισμός». Επιπρόσθετα, σε αυτή την εποχή και σε αυτή την κοινωνία, έτσι κι αλλιώς έχουν καταλαγιάσει τα πολιτικά πάθη και ευτυχώς δεχόμαστε ο ένας την ύπαρξη του άλλου, χωρίς… παρορμήσεις κανιβαλικές.
Του είπα ότι η «ασήμαντη λεπτομέρεια» της διαφωνίας του Κώστα Σοφοκλέους, δεν ήταν ούτε ασήμαντη, ούτε λεπτομέρεια.
Και βέβαια, δεν ήταν δική μου επινόηση ή ιδιοτροπία, ήταν το στοιχείο που προέβαλε η οικογένειά του στο βιογραφικό σημείωμα που έδωσε στον Τύπο.
Και ήταν το στοιχείο που προέβαλαν στους επικήδειούς τους εκ μέρους της οικογένειας, η κόρη του Βαλεντίνα και εκ μέρους των φίλων και συναγωνιστών του, ο Μιχάλης Παπαπέτρου.
(Μου έστειλε χθες, μήνυμα στο κινητό, η Βαλεντίνα. Με «πολύ πλατύ ποτάμι» παρομοίασε τον πατέρα της).
Με άλλα λόγια, αυτή η έκφραση της διαφωνίας του, στα 65 του χρόνια, που αυτομάτως τον έθετε εκτός κόμματος και του στερούσε την κομματική σύνταξη, απόρροια της 35χρονης έμμισθης προσφοράς του, όπως είπε ο Παπαπέτρου, ήταν για μένα, ως δημοσιογράφο (και όχι ως κομματικό σκυλί κανενός), η κορυφαία στιγμή της ζωής του, που έπρεπε να φωτιστεί ακόμα περισσότερο.
Είναι η στιγμή που έρχεται μόνο μια φορά στη ζωή σου, η στιγμή που δείχνει το γράδο σου, την ψυχή σου, την πραγματική αξία σου. Την αλήθεια σου.
Είναι η στιγμή που σε εκμηδενίζει ή σε εξυψώνει στον ουρανό.
Έκανε την επιλογή του ο Κώστας Σοφοκλέους, ρούφηξε τη στιγμή του μέχρι το μεδούλι της. Κι αυτή η στιγμή έμεινε στο συλλογικό υποσυνείδητο, να σημαδεύει το πέρασμά του από τον κόσμο.
Μου είπε ο συνομιλητής μου για τα στελέχη του κόμματος, που έχουν πίσω τους δεκάδες χρόνια προσφοράς, τίμιοι και εργατικοί άντρες και γυναίκες που υπηρετούν την εργατική τάξη με πειθαρχία και συνέπεια, αλλά περνούν απαρατήρητοι, γιατί δεν προκαλούν συγκρούσεις και αντιπαραθέσεις μέσα στο κόμμα…
Ναι, έχει δίκιο σε αυτό. Όμως αν ήταν δημοσιογράφος, μάλλον θα τον ενδιέφερε κι εκείνον περισσότερο ο επαναστάτης που ρισκάρει την καλοπέρασή του για να υπερασπίσει τις ιδέες του και λιγότερο ο πληκτικός γραφειοκράτης, που ζει με το όραμα της σύνταξης.
Μου είπε πολλά, δικά του, ο γιατρός, στο τηλέφωνο.
Ότι και ο ίδιος προβληματίστηκε εκείνη τη θυελλώδη περίοδο του 1990, όταν διαλυόταν η Σοβιετική Ένωση.
Ότι «παρασύρθηκε» και ο ίδιος, προσωρινά, από τον Γκορμπατσόφ.
Ότι μάλιστα πήγε στην ιδρυτική συνέλευση του ΑΔΗΣΟΚ.
Και ότι επέστρεψε γρήγορα πίσω στο ΑΚΕΛ, γιατί του φάνηκαν αστείοι, οι νέοι ροζ αριστεροί, σαν αυτούς της Ιταλίας και της Γαλλίας, που έχασαν τον μπούσουλα και έχουν εξαφανιστεί από το πρόσωπο της γης…
Για μισή ώρα κουβεντιάζαμε με τον γιατρό και ήταν σαν να συνταξιδεύσαμε στο πλατύ ποτάμι που ήταν ο Κώστας Σοφοκλέους.
Είχε όμορφη θέα το ταξίδι μας.
Παρασκευή 27 Αυγούστου 2010
Για τον Κυριο Κωστα Σοφοκλεους (το "κυριος" του ανηκει και μετ'θανατον)
Εξ Αφορμής
Έτσι όπως το κόμμα τον προσπερνά…
| Εκτύπωση | 27/08/2010 | Με τον Μάριο Δημητρίου
Με ένα μονόστηλο πέρασε στην εφημερίδα του κόμματος η αγγελία της κηδείας του Κώστα Σοφοκλέους. Με εκατόν εβδομήντα λέξεις, ακριβώς. Περιλαμβανομένου του τίτλου: «Στερνό αντίο στον Κ. Σοφοκλέους».
Τσιγκουνεύτηκαν ακόμα και να γράψουν ολογράφως το μικρό του όνομα. Για να κερδίσουν χώρο και να υποβαθμίσουν ακόμα περισσότερο το γεγονός. Και τον άνθρωπο.
«Στερνό αντίο στον Κ. Σοφοκλέους». Όχι «στον Κώστα Σοφοκλέους», που θα έδινε στον τίτλο της είδησης μια πιο προσωπική αύρα. Ίσως πιο τρυφερή. Πιο οικεία.
Δεν μπορούν να τον αγνοήσουν εντελώς, γιατί στο κάτω-κάτω «είχε στο κόμμα 35 χρόνια έμμισθης σκληρής δουλειάς χωρίς ωράριο», όπως το διατύπωσε στον επικήδειό του ο Μιχάλης Παπαπέτρου.
Όμως τον κρατούν μακριά τους και αναφέρονται σε αυτόν ψυχρά, ξερά, άψυχα, όπως θα έκαναν μιαν αγγαρεία, με το ζόρι, γιατί ήταν ένας από αυτούς που είχαν δική τους άποψη και την έλεγαν φωναχτά.
Εδώ και είκοσι χρόνια δεν ήταν «δικός» τους ο Κώστας Σοφοκλέους. Δεν συμμορφώθηκε. Έτσι, από σημαντικός, έγινε ασήμαντος. Από μεγάλος, έγινε μικρός. Από γνωστός, έγινε άγνωστος. Από επώνυμος, έγινε ανώνυμος. Από Κώστας, έγινε Κ, τουλάχιστον στον τίτλο της αγγελίας του θανάτου του.
Δεν του έδωσαν ούτε το χώρο που δίνουν στους θανάτους «λαϊκών αγωνιστών» της γειτονιάς - ανθρώπων που έχουν δικαίωμα στο σεβασμό όπως ο καθένας, αλλά που δεν είχαν στο κόμμα και στο κίνημα τη δική του τεράστια και πολύχρονη προσφορά από θέση εξουσίας.
Πήραν αποσπάσματα από το βιογραφικό που έδωσε η οικογένεια, αφαίρεσαν οτιδήποτε περιείχε κριτική για τη συμπεριφορά του κόμματος απέναντί του, πέταξαν το ζουμί, πέταξαν την ψυχή, πέταξαν την ουσία και κράτησαν ένα σκελετωμένο κουφάρι από ανώδυνες, γι’ αυτούς, πληροφορίες. Έγραψαν τα εξής στην είδησή τους:
«Κηδεύτηκε το απόγευμα χθες, από τον καθεδρικό ναό του Αγίου Θεοδώρου στην Πάφο, ο πολιτικός και συγγραφέας Κώστας Σοφοκλέους, ο οποίος απεβίωσε σε ηλικία 85 ετών, χτυπημένος από τη νόσο του καρκίνου. Ο Κώστας Σοφοκλέους ήταν απόφοιτος της Φιλοσοφικής Σχολής του Λένιν Ίντιζετ στην Ουγγαρία, παρασημοφορημένος βετεράνος του 2ου Παγκόσμιου Πολέμου και ένας από τους πρωτεργάτες του αριστερού κινήματος στην Κύπρο. Συνελήφθη από τους Άγγλους για τον αγώνα του ενάντια στην αποικιοκρατία. Διετέλεσε επίσης μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΑΚΕΛ και επαρχιακός οργανωτικός Γραμματέας Πάφου.
Το 1990 αποχώρησε από το κόμμα και ίδρυσε με άλλους ομοϊδεάτες του το ΑΔΗΣΟΚ. Από το συγγραφικό του έργο ξεχωρίζει το δίτομο βιβλίο «Πάλη για την Ελευθερία», ενώ με τα άρθρα του στον κυπριακό Τύπο, έδινε για χρόνια το δικό του στίγμα στην πολιτική ζωή της Κύπρου. Στην κηδεία του παρέστησαν και κατέθεσαν στεφάνια ο Ε.Γ. του ΑΚΕΛ Χ. Κυριακίδης και ο δήμαρχος Γεροσκήπου, οι οποίοι και κατέθεσαν στεφάνια εκ μέρους του Γ.Γ. του ΑΚΕΛ Α. Κυπριανού και του δημάρχου Λεμεσού».
Βεβαίως, στην κηδεία του Κώστα Σοφοκλέους παρέστησαν και κατέθεσαν στεφάνια στελέχη και εκπρόσωποι όλων των κομμάτων (ένδειξη της μεγάλης εκτίμησης και της πλατιάς αναγνώρισης που είχε στο σύνολο του πολιτικού κόσμου) και όχι μόνο του ΑΚΕΛ, όπως παραπλανητικά αποφεύγει να αναφέρει η είδηση.
Και βεβαίως αυτή η είδηση περιγράφει περισσότερο το κόμμα και λιγότερο τον Κώστα Σοφοκλέους, έτσι όπως το κόμμα τον προσπερνά, αυτή την τελευταία μέρα του στον κόσμο.
Έτσι όπως το κόμμα τον προσπερνά, αποφεύγοντας να τον κοιτάξει στα μάτια.
mardaf@hotmail.co.uk
Ο ιδεολόγος που δεν είχε δογματικές παρωπίδες
| Εκτύπωση | 27/08/2010 | Του Μάριου Δημητρίου
Την τραυματική για το ΑΚΕΛ περίοδο της πολιτικής και ιδεολογικής σύγκρουσης του 1990 που οδήγησε σε εκδίωξη ή εξαναγκασμό σε παραίτηση, κορυφαίων στελεχών του, «επανέφερε» αναπόφευκτα ο θάνατος του εκλεκτού πολιτικού συγγραφέα Κώστα Σοφοκλέους, ενός από τα στελέχη εκείνα και από τους μετέπειτα ιδρυτές του ΑΔΗΣΟΚ και των ΕΔΗ.
Αποφεύγοντας την αγκύλωση
Όπως είναι γνωστόν, ο Κ. Σοφοκλέους πέθανε από καρκίνο στα 85 του χρόνια προχθές Τετάρτη και τάφηκε την ίδια μέρα στην Πάφο. Στην ανακοίνωση του θανάτου του και στο βιογραφικό του σημείωμα συμπεριλήφθηκε η αναφορά ότι «το 1990 διαφωνώντας με τις απολυταρχικές τάσεις της ηγεσίας του ΑΚΕΛ, αποχώρησε από το κόμμα και ίδρυσε με άλλους ομοϊδεάτες του, το ΑΔΗΣΟΚ».
Εκτενή περιγραφή της ζωής του Κώστα Σοφοκλέους εκείνη την τρικυμιώδη για το κόμμα, περίοδο, έκανε στον επικήδειο που εκφώνησε εκ μέρους των φίλων και των συναγωνιστών του, ο δικηγόρος και πολιτικός Μιχάλης Παπαπέτρου, που τόνισε γι’ αυτόν ότι «στην πολιτική του δράση, αλλά και στη συγγραφική του δουλειά κατάφερε να αποφύγει την αγκύλωση και τον περιορισμό της σκέψης και της γνώσης».
(Eπικηδείους εκφώνησαν επίσης η Βαλεντίνα Σοφοκλέους εκ μέρους της οικογένειας, ο δήμαρχος Πάφου Σάββας Βέργας, ο Θεόδωρος Σοφοκλή, βετεράνος του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου και συμπολεμιστής του Σοφοκλέους και ο Κυριάκος Κυριάκου, κοινοτάρχης Κονιών, γενέτειρας του θανόντος).
Στην πάντα, το προσωπικό συμφέρον
«Από το 1956 μέχρι το 1990 ήταν μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΑΚΕΛ, όταν μαζί με 13 άλλα στελέχη της Κεντρικής Επιτροπής εξαναγκάστηκαν σε παραίτηση στα πλαίσια της πολιτικής και της ιδεολογικής κρίσης που είχε τότε ξεσπάσει στο ΑΚΕΛ», είπε για το θανόντα ο Μ. Παπαπέτρου και συνέχισε:
«Μετά από 35 χρόνια έμμισθης σκληρής δουλειάς στο ΑΚΕΛ χωρίς ωράριο, σε μια ηλικία που οι άνθρωποι σκέφτονταν τη σύνταξή τους, την ξεκούραση και τη χαρά οικογενειακής θαλπωρής, ο Κώστας Σοφοκλέους έθεσε, για μια ακόμα φορά στη ζωή του, το προσωπικό του συμφέρον και τους προσωπικούς υπολογισμούς στην πάντα. Θα μπορούσε, όπως πολλοί άλλοι, να σιωπήσει, να συμβιβαστεί και να καρπωθεί, λίγους μήνες μετά το Γενάρη του 1990, την κομματική σύνταξη, απόρροια της 35χρονης έμμισθης προσφοράς του. Ο Κώστας, όμως, δεν συμβιβάστηκε. Για μια ακόμα φορά έθεσε τις αρχές και την ιδεολογία του πάνω από το προσωπικό συμφέρον. Γιατί για τον Κώστα Σοφοκλέους το όραμα μιας αριστερής δημοκρατικής ιδεολογίας, μακριά από δόγματα και αφορισμούς, μιας ιδεολογίας που δεν θα κήρυσσε την απόλυτη αλήθεια και την ιδεολογική ισοπέδωση και θα σεβόταν την αντίθετη άποψη, αποτελούσε επιλογή ζωής για την οποία δεν ήταν έτοιμος να συμβιβαστεί με τίποτε.
Τα έσβησε, λοιπόν, όλα. Και συντάξεις και υστεροφημία και βόλεμα. Και πορεύτηκε στο δρόμο της αξιοπρέπειας και της τιμής.
Σχέδια μέχρι το τέλος
Ο Κώστας Σοφοκλέους πρωτοστάτησε στην ίδρυση του ΑΔΗΣΟΚ, του οποίου ήταν ηγετικό στέλεχος και στη συνέχεια των Ενωμένων Δημοκρατών, μετά την συνένωση των κομμάτων του χώρου. Υπήρξε μέχρι το τέλος συνεπής αγωνιστής. Όταν τον Ιούλη, τον επισκέφθηκα στο Ογκολογικό και ενώ ήδη στη Βαλεντίνα είχε εξομολογηθεί ότι φτάνει το τέλος, μου ανέπτυσσε τα σχέδιά του για συγγραφή νέου βιβλίου. Γι΄ αυτό, μου είπε, δεν μπορούσε να μου δανείσει ένα βιβλίο που του ζήτησα, γιατί το χρειαζόταν για την προετοιμασία του νέου βιβλίου».
Οι ρίζες του επαναστατικού χαρακτήρα
Ο Μιχάλης Παπαπέτρου παρέθεσε και κάποια βιογραφικά στοιχεία που διαμόρφωσαν την πολιτική και πνευματική προσωπικότητα του Κώστα Σοφοκλέους. Είπε, μεταξύ άλλων, ότι ο Σοφοκλέους γεννήθηκε το 1925 στα Κονιά της Πάφου. Η οικογένειά του, μια πολύτεκνη αγροτική οικογένεια της εποχής, τον μεγάλωσε με αυστηρές αρχές και στερήσεις, που γρήγορα, σε συνδυασμό με τον επαναστατικό του χαρακτήρα, διαμόρφωσαν τον ιδεολογικό του προσανατολισμό. Το καλοκαίρι του 1943 κατατάχθηκε στο Κυπριακό Σύνταγμα για να πολεμήσει το φασισμό και το ναζισμό. Το 1949, μαζί με άλλους, μεταβαίνει στην Ουγγαρία με σκοπό να καταταγεί στο Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας κατά τη διάρκεια του εμφύλιου πολέμου στην Ελλάδα, όμως οι εξελίξεις στο πολεμικό πεδίο και η κατάρρευση του μετώπου ματαίωσε την προώθησά τους στα ελληνικά βουνά. Στην Ουγγαρία φοίτησε για 4 χρόνια στο Ινστιτούτο Λένιν της Βουδαπέστης και πήρε πτυχίο στην ιστορία της φιλοσοφίας.
Οι άνθρωποι που βοήθησε του έδωσαν μια κλοτσιά…
Ρωτήσαμε τη Βαλεντίνα Σοφοκλέους, γιατί στην ανακοίνωση του θανάτου του πατέρα της υπογραμμίστηκε το στοιχείο του απολυταρχισμού στο ΑΚΕΛ.
-Παρά το ότι ο πατέρας μου ήταν στο κόμμα για πολλά χρόνια, δεν μπορούσε να μπει σε στεγανά.
-Ποια ήταν η στάση του ΑΚΕΛ απέναντί του, μετά την παραίτησή του;
-Κοιτάξτε, δεν θέλω να διαμορφωθεί ένα αντιακελικό κείμενο, δεν έχω τίποτε εναντίον του κόσμου του ΑΚΕΛ, δεν μας έβλαψαν σε τίποτε. Ο πατέρας μου δεν ήταν αντιακελικός, ήταν όμως ενάντια στην ηγεσία του ΑΚΕΛ, η οποία δεν συμπεριφέρθηκε καλά σε κανέναν από όσους διαφώνησαν. Ήταν πολύ τολμηρός ο πατέρας μου να δώσει παραίτηση, διότι δεν άντεχε το δογματισμό του ΑΚΕΛ. Και η στάση της ηγεσίας του κόμματος απέναντί του ήταν απαράδεκτη. Για να φανταστείτε, δεν του έδωσαν ούτε το εφάπαξ του. Ήταν 65 χρονών και σε εκείνη την ηλικία που χρειαζόταν να ξεκουραστεί μετά από τόσα χρόνια δουλειάς, εκείνη ακριβώς τη στιγμή, οι άνθρωποι που τους βοήθησε και ήταν μαζί στο αριστερό κίνημα, του έδωσαν μια κλοτσιά. Όμως ο πατέρας μου ήξερε ότι θα του συμπεριφερθούν με αυτό τον τρόπο, οπότε δεν δείλιασε να πει την άποψή του και να δώσει και την παραίτησή του. Γι’ αυτό ήταν ωραίος, γιατί ήξερε, αλλά δεν μπορούσε να συμβιβαστεί.
-Τι δεν του άρεσε στο κόμμα;
-Δεν του άρεσε η έλλειψη δημοκρατίας. Ήταν αριστερός ιδεολόγος, αλλά χωρίς παρωπίδες. Συγκρατώ μια φράση του ότι «οι άνθρωποι κρίνονται από τα έργα τους, από τις πράξεις τους, αλλά και από την ανθρωπιά τους», κι αυτό μας έμαθε.
-Ήρθαν άνθρωποι του ΑΚΕΛ στην κηδεία;
-Ναι, το κόμμα εκπροσώπησε ο βουλευτής Πάφου Ανδρέας Φακοντής. Πρέπει να τονίσω ότι ήρθαν εκπρόσωποι όλων των κομμάτων και τους ευχαριστούμε. Προσωπικά εκτίμησα πολύ το Νίκο Αναστασιάδη γιατί στην κηδεία παρέστη και ο βουλευτής του κόμματος στην Πάφο, αλλά και ο ίδιος ο αντιπρόεδρος Αβέρωφ Νεοφύτου, που γι’ αυτόν το σκοπό διέκοψε τη συμμετοχή του στο Συνέδριο Αποδήμων στη Λευκωσία και ήρθε στην Πάφο.
-Τι ήταν για σένα ο πατέρας σου;
-Εκτός από πατέρας, για μένα ήταν φίλος, αδελφός, γκουρού, ο φάρος μου, ο λεβέντης μου. Ήταν φιλοσοφημένος, προχωρημένος, προοδευτικός και κοσμοπολίτης, γιατί έζησε στο εξωτερικό, έκανε φίλους πέρα από την Κύπρο -και ήταν και κομψός με τις γυναίκες, γι’ αυτό εξάλλου είχε και πολύ ωραία γυναίκα. (Τη μητέρα μου τη χάσαμε πριν από 11 χρόνια, επίσης από καρκίνο) κι έκανε και ωραίες κόρες…
Άντρος Κυπριανού: «Είχαμε καλή προσωπική σχέση»
Ο Γενικός Γραμματέας του ΑΚΕΛ Άντρος Κυπριανού δεν ήταν μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος το 1990, όταν υπήρξε η σύγκρουση και παραιτήθηκε ο Σοφοκλέους με τους άλλους. Μάλιστα, όπως μας είπε, εκείνη την περίοδο δεν τον γνώριζε καν, προσωπικά.
«Είχα μια καλή προσωπική σχέση με τον Κώστα Σοφοκλέους, τον οποίο γνώρισα μετά που έφυγε από το ΑΚΕΛ, κυρίως τα τελευταία τρία χρόνια.
Την πρώτη φορά μου τηλεφώνησε ο ίδιος και συναντηθήκαμε στο σπίτι του».
-Τι ήταν για σένα ως πολιτικός και άνθρωπος;
-Όταν τον γνώρισα, διαπίστωσα ότι ήταν μαχητής της ζωής, δεν ήθελε να μπει στο περιθώριο της ζωής, παρά την ηλικία του. Μέχρι πριν από λίγες βδομάδες ήταν παρών σε συγκέντρωσή μας στην Πάφο. Πίστευε σε κάποιες αρχές και ήταν παθιασμένος για αυτές και άσχετα αν συμφωνείς ή διαφωνείς μαζί του, θα πρέπει να του το αναγνωρίσεις αυτό. Το μεγάλο του πάθος, η έγνοια και η αγωνία του ήταν να λυθεί το Κυπριακό και ήταν το θέμα που πάντα συζητούσε μαζί μου.
-Στην ανακοίνωση του θανάτου του, χθες, υπήρχε η φράση ότι «διαφώνησε με τις απολυταρχικές τάσεις της ηγεσίας του ΑΚΕΛ, αποχώρησε από το κόμμα και ίδρυσε με άλλους, το ΑΔΗΣΟΚ». Πώς τη σχολιάζεις;
-Διαφωνώ με τον ισχυρισμό του συντάκτη της ανακοίνωσης, ότι το ΑΚΕΛ έχει απολυταρχικές τάσεις.
-Πιστεύεις θα μπορούσε να αποφευχθεί η διαφωνία του Κώστα Σοφοκλέους και των άλλων και η σύγκρουση που ακολούθησε τότε;
-Δεν μπορείς σήμερα να σχολιάζεις γεγονότα του παρελθόντος, με τα δεδομένα του σήμερα. Το καθετί πρέπει να το βλέπεις με τα δεδομένα της τότε εποχής, διαφορετικά κινδυνεύεις να κάνεις μεγάλο λάθος.
-Οι διαφωνίες τους είχαν να κάνουν με έντονα ιδεολογικά ζητήματα, έτσι δεν είναι;
-Δεν θα συμφωνήσω μαζί σου. Έτσι παρουσιάστηκαν. Ναι, υπήρχαν διαφωνίες και διαφορετικές εκτιμήσεις και για τη Σοβιετική Ένωση και για το ρόλο που διαδραμάτισαν και οι άλλες σοσιαλιστικές χώρες. Αυτά υπήρχαν πάντα, δεν εμφανίστηκαν ξαφνικά. Και σας πληροφορώ ότι αυτές οι διαφορετικές απόψεις υπάρχουν. Λέω ότι αν πάρεις τα 105 μέλη της Κεντρικής Επιτροπής του ΑΚΕΛ και ρωτήσεις την άποψή τους για ζητήματα τέτοιας υφής, θα διαπιστώσεις ότι έχουν διαφορετικές απόψεις μεταξύ τους, πάνω σε κάποια ζητήματα. Το θέμα είναι ότι τότε, εκείνο που είχε μεσολαβήσει και προκάλεσε την έντονη αντιπαράθεση, ήταν η εκλογή του Δημήτρη Χριστόφια στο πόστο του Γενικού Γραμματέα της Κεντρικής Επιτροπής. Κάποιοι δεν είχαν ικανοποιηθεί, διαπίστωναν ότι δεν περνούσε η δική τους πολιτική άποψη στο ΑΚΕΛ και έκαναν εκείνα που έκαναν.
-Δεν είχε σχέση με ιδεολογικές διαφορές η σύγκρουση;
-Θα ήταν ψέμα αν έλεγα ότι δεν υπήρχε το ιδεολογικό στοιχείο στη σύγκρουση. Όμως η αντιπαράθεση επιτάθηκε από το γεγονός ότι είχε εκλεγεί ένας νέος άνθρωπος ως Γενικός Γραμματέας και δεν εκλέγηκε κάποιος πιο παλιός. Κάποιοι από τους παλιούς θεωρούσαν ότι δικαιούνταν αυτό το πόστο και ότι θα επέβαλλαν μια διαφορετική γραμμή στο κόμμα.
-Από το οικογενειακό περιβάλλον του Κώστα Σοφοκλέους αναφέρεται ότι η ηγεσία του κόμματος συμπεριφέρθηκε σκληρά σε αυτόν, λόγω της διαφωνίας και της παραίτησής του. Μας είπαν ακόμα ότι το κόμμα δεν του έδωσε καν το εφάπαξ του.
-Ειλικρινά δεν πιστεύω ότι δεν του έδωσαν το εφάπαξ, πρέπει να του το έχουν δώσει.
Έτσι όπως το κόμμα τον προσπερνά…
| Εκτύπωση | 27/08/2010 | Με τον Μάριο Δημητρίου
Με ένα μονόστηλο πέρασε στην εφημερίδα του κόμματος η αγγελία της κηδείας του Κώστα Σοφοκλέους. Με εκατόν εβδομήντα λέξεις, ακριβώς. Περιλαμβανομένου του τίτλου: «Στερνό αντίο στον Κ. Σοφοκλέους».
Τσιγκουνεύτηκαν ακόμα και να γράψουν ολογράφως το μικρό του όνομα. Για να κερδίσουν χώρο και να υποβαθμίσουν ακόμα περισσότερο το γεγονός. Και τον άνθρωπο.
«Στερνό αντίο στον Κ. Σοφοκλέους». Όχι «στον Κώστα Σοφοκλέους», που θα έδινε στον τίτλο της είδησης μια πιο προσωπική αύρα. Ίσως πιο τρυφερή. Πιο οικεία.
Δεν μπορούν να τον αγνοήσουν εντελώς, γιατί στο κάτω-κάτω «είχε στο κόμμα 35 χρόνια έμμισθης σκληρής δουλειάς χωρίς ωράριο», όπως το διατύπωσε στον επικήδειό του ο Μιχάλης Παπαπέτρου.
Όμως τον κρατούν μακριά τους και αναφέρονται σε αυτόν ψυχρά, ξερά, άψυχα, όπως θα έκαναν μιαν αγγαρεία, με το ζόρι, γιατί ήταν ένας από αυτούς που είχαν δική τους άποψη και την έλεγαν φωναχτά.
Εδώ και είκοσι χρόνια δεν ήταν «δικός» τους ο Κώστας Σοφοκλέους. Δεν συμμορφώθηκε. Έτσι, από σημαντικός, έγινε ασήμαντος. Από μεγάλος, έγινε μικρός. Από γνωστός, έγινε άγνωστος. Από επώνυμος, έγινε ανώνυμος. Από Κώστας, έγινε Κ, τουλάχιστον στον τίτλο της αγγελίας του θανάτου του.
Δεν του έδωσαν ούτε το χώρο που δίνουν στους θανάτους «λαϊκών αγωνιστών» της γειτονιάς - ανθρώπων που έχουν δικαίωμα στο σεβασμό όπως ο καθένας, αλλά που δεν είχαν στο κόμμα και στο κίνημα τη δική του τεράστια και πολύχρονη προσφορά από θέση εξουσίας.
Πήραν αποσπάσματα από το βιογραφικό που έδωσε η οικογένεια, αφαίρεσαν οτιδήποτε περιείχε κριτική για τη συμπεριφορά του κόμματος απέναντί του, πέταξαν το ζουμί, πέταξαν την ψυχή, πέταξαν την ουσία και κράτησαν ένα σκελετωμένο κουφάρι από ανώδυνες, γι’ αυτούς, πληροφορίες. Έγραψαν τα εξής στην είδησή τους:
«Κηδεύτηκε το απόγευμα χθες, από τον καθεδρικό ναό του Αγίου Θεοδώρου στην Πάφο, ο πολιτικός και συγγραφέας Κώστας Σοφοκλέους, ο οποίος απεβίωσε σε ηλικία 85 ετών, χτυπημένος από τη νόσο του καρκίνου. Ο Κώστας Σοφοκλέους ήταν απόφοιτος της Φιλοσοφικής Σχολής του Λένιν Ίντιζετ στην Ουγγαρία, παρασημοφορημένος βετεράνος του 2ου Παγκόσμιου Πολέμου και ένας από τους πρωτεργάτες του αριστερού κινήματος στην Κύπρο. Συνελήφθη από τους Άγγλους για τον αγώνα του ενάντια στην αποικιοκρατία. Διετέλεσε επίσης μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΑΚΕΛ και επαρχιακός οργανωτικός Γραμματέας Πάφου.
Το 1990 αποχώρησε από το κόμμα και ίδρυσε με άλλους ομοϊδεάτες του το ΑΔΗΣΟΚ. Από το συγγραφικό του έργο ξεχωρίζει το δίτομο βιβλίο «Πάλη για την Ελευθερία», ενώ με τα άρθρα του στον κυπριακό Τύπο, έδινε για χρόνια το δικό του στίγμα στην πολιτική ζωή της Κύπρου. Στην κηδεία του παρέστησαν και κατέθεσαν στεφάνια ο Ε.Γ. του ΑΚΕΛ Χ. Κυριακίδης και ο δήμαρχος Γεροσκήπου, οι οποίοι και κατέθεσαν στεφάνια εκ μέρους του Γ.Γ. του ΑΚΕΛ Α. Κυπριανού και του δημάρχου Λεμεσού».
Βεβαίως, στην κηδεία του Κώστα Σοφοκλέους παρέστησαν και κατέθεσαν στεφάνια στελέχη και εκπρόσωποι όλων των κομμάτων (ένδειξη της μεγάλης εκτίμησης και της πλατιάς αναγνώρισης που είχε στο σύνολο του πολιτικού κόσμου) και όχι μόνο του ΑΚΕΛ, όπως παραπλανητικά αποφεύγει να αναφέρει η είδηση.
Και βεβαίως αυτή η είδηση περιγράφει περισσότερο το κόμμα και λιγότερο τον Κώστα Σοφοκλέους, έτσι όπως το κόμμα τον προσπερνά, αυτή την τελευταία μέρα του στον κόσμο.
Έτσι όπως το κόμμα τον προσπερνά, αποφεύγοντας να τον κοιτάξει στα μάτια.
mardaf@hotmail.co.uk
Ο ιδεολόγος που δεν είχε δογματικές παρωπίδες
| Εκτύπωση | 27/08/2010 | Του Μάριου Δημητρίου
Την τραυματική για το ΑΚΕΛ περίοδο της πολιτικής και ιδεολογικής σύγκρουσης του 1990 που οδήγησε σε εκδίωξη ή εξαναγκασμό σε παραίτηση, κορυφαίων στελεχών του, «επανέφερε» αναπόφευκτα ο θάνατος του εκλεκτού πολιτικού συγγραφέα Κώστα Σοφοκλέους, ενός από τα στελέχη εκείνα και από τους μετέπειτα ιδρυτές του ΑΔΗΣΟΚ και των ΕΔΗ.
Αποφεύγοντας την αγκύλωση
Όπως είναι γνωστόν, ο Κ. Σοφοκλέους πέθανε από καρκίνο στα 85 του χρόνια προχθές Τετάρτη και τάφηκε την ίδια μέρα στην Πάφο. Στην ανακοίνωση του θανάτου του και στο βιογραφικό του σημείωμα συμπεριλήφθηκε η αναφορά ότι «το 1990 διαφωνώντας με τις απολυταρχικές τάσεις της ηγεσίας του ΑΚΕΛ, αποχώρησε από το κόμμα και ίδρυσε με άλλους ομοϊδεάτες του, το ΑΔΗΣΟΚ».
Εκτενή περιγραφή της ζωής του Κώστα Σοφοκλέους εκείνη την τρικυμιώδη για το κόμμα, περίοδο, έκανε στον επικήδειο που εκφώνησε εκ μέρους των φίλων και των συναγωνιστών του, ο δικηγόρος και πολιτικός Μιχάλης Παπαπέτρου, που τόνισε γι’ αυτόν ότι «στην πολιτική του δράση, αλλά και στη συγγραφική του δουλειά κατάφερε να αποφύγει την αγκύλωση και τον περιορισμό της σκέψης και της γνώσης».
(Eπικηδείους εκφώνησαν επίσης η Βαλεντίνα Σοφοκλέους εκ μέρους της οικογένειας, ο δήμαρχος Πάφου Σάββας Βέργας, ο Θεόδωρος Σοφοκλή, βετεράνος του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου και συμπολεμιστής του Σοφοκλέους και ο Κυριάκος Κυριάκου, κοινοτάρχης Κονιών, γενέτειρας του θανόντος).
Στην πάντα, το προσωπικό συμφέρον
«Από το 1956 μέχρι το 1990 ήταν μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΑΚΕΛ, όταν μαζί με 13 άλλα στελέχη της Κεντρικής Επιτροπής εξαναγκάστηκαν σε παραίτηση στα πλαίσια της πολιτικής και της ιδεολογικής κρίσης που είχε τότε ξεσπάσει στο ΑΚΕΛ», είπε για το θανόντα ο Μ. Παπαπέτρου και συνέχισε:
«Μετά από 35 χρόνια έμμισθης σκληρής δουλειάς στο ΑΚΕΛ χωρίς ωράριο, σε μια ηλικία που οι άνθρωποι σκέφτονταν τη σύνταξή τους, την ξεκούραση και τη χαρά οικογενειακής θαλπωρής, ο Κώστας Σοφοκλέους έθεσε, για μια ακόμα φορά στη ζωή του, το προσωπικό του συμφέρον και τους προσωπικούς υπολογισμούς στην πάντα. Θα μπορούσε, όπως πολλοί άλλοι, να σιωπήσει, να συμβιβαστεί και να καρπωθεί, λίγους μήνες μετά το Γενάρη του 1990, την κομματική σύνταξη, απόρροια της 35χρονης έμμισθης προσφοράς του. Ο Κώστας, όμως, δεν συμβιβάστηκε. Για μια ακόμα φορά έθεσε τις αρχές και την ιδεολογία του πάνω από το προσωπικό συμφέρον. Γιατί για τον Κώστα Σοφοκλέους το όραμα μιας αριστερής δημοκρατικής ιδεολογίας, μακριά από δόγματα και αφορισμούς, μιας ιδεολογίας που δεν θα κήρυσσε την απόλυτη αλήθεια και την ιδεολογική ισοπέδωση και θα σεβόταν την αντίθετη άποψη, αποτελούσε επιλογή ζωής για την οποία δεν ήταν έτοιμος να συμβιβαστεί με τίποτε.
Τα έσβησε, λοιπόν, όλα. Και συντάξεις και υστεροφημία και βόλεμα. Και πορεύτηκε στο δρόμο της αξιοπρέπειας και της τιμής.
Σχέδια μέχρι το τέλος
Ο Κώστας Σοφοκλέους πρωτοστάτησε στην ίδρυση του ΑΔΗΣΟΚ, του οποίου ήταν ηγετικό στέλεχος και στη συνέχεια των Ενωμένων Δημοκρατών, μετά την συνένωση των κομμάτων του χώρου. Υπήρξε μέχρι το τέλος συνεπής αγωνιστής. Όταν τον Ιούλη, τον επισκέφθηκα στο Ογκολογικό και ενώ ήδη στη Βαλεντίνα είχε εξομολογηθεί ότι φτάνει το τέλος, μου ανέπτυσσε τα σχέδιά του για συγγραφή νέου βιβλίου. Γι΄ αυτό, μου είπε, δεν μπορούσε να μου δανείσει ένα βιβλίο που του ζήτησα, γιατί το χρειαζόταν για την προετοιμασία του νέου βιβλίου».
Οι ρίζες του επαναστατικού χαρακτήρα
Ο Μιχάλης Παπαπέτρου παρέθεσε και κάποια βιογραφικά στοιχεία που διαμόρφωσαν την πολιτική και πνευματική προσωπικότητα του Κώστα Σοφοκλέους. Είπε, μεταξύ άλλων, ότι ο Σοφοκλέους γεννήθηκε το 1925 στα Κονιά της Πάφου. Η οικογένειά του, μια πολύτεκνη αγροτική οικογένεια της εποχής, τον μεγάλωσε με αυστηρές αρχές και στερήσεις, που γρήγορα, σε συνδυασμό με τον επαναστατικό του χαρακτήρα, διαμόρφωσαν τον ιδεολογικό του προσανατολισμό. Το καλοκαίρι του 1943 κατατάχθηκε στο Κυπριακό Σύνταγμα για να πολεμήσει το φασισμό και το ναζισμό. Το 1949, μαζί με άλλους, μεταβαίνει στην Ουγγαρία με σκοπό να καταταγεί στο Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας κατά τη διάρκεια του εμφύλιου πολέμου στην Ελλάδα, όμως οι εξελίξεις στο πολεμικό πεδίο και η κατάρρευση του μετώπου ματαίωσε την προώθησά τους στα ελληνικά βουνά. Στην Ουγγαρία φοίτησε για 4 χρόνια στο Ινστιτούτο Λένιν της Βουδαπέστης και πήρε πτυχίο στην ιστορία της φιλοσοφίας.
Οι άνθρωποι που βοήθησε του έδωσαν μια κλοτσιά…
Ρωτήσαμε τη Βαλεντίνα Σοφοκλέους, γιατί στην ανακοίνωση του θανάτου του πατέρα της υπογραμμίστηκε το στοιχείο του απολυταρχισμού στο ΑΚΕΛ.
-Παρά το ότι ο πατέρας μου ήταν στο κόμμα για πολλά χρόνια, δεν μπορούσε να μπει σε στεγανά.
-Ποια ήταν η στάση του ΑΚΕΛ απέναντί του, μετά την παραίτησή του;
-Κοιτάξτε, δεν θέλω να διαμορφωθεί ένα αντιακελικό κείμενο, δεν έχω τίποτε εναντίον του κόσμου του ΑΚΕΛ, δεν μας έβλαψαν σε τίποτε. Ο πατέρας μου δεν ήταν αντιακελικός, ήταν όμως ενάντια στην ηγεσία του ΑΚΕΛ, η οποία δεν συμπεριφέρθηκε καλά σε κανέναν από όσους διαφώνησαν. Ήταν πολύ τολμηρός ο πατέρας μου να δώσει παραίτηση, διότι δεν άντεχε το δογματισμό του ΑΚΕΛ. Και η στάση της ηγεσίας του κόμματος απέναντί του ήταν απαράδεκτη. Για να φανταστείτε, δεν του έδωσαν ούτε το εφάπαξ του. Ήταν 65 χρονών και σε εκείνη την ηλικία που χρειαζόταν να ξεκουραστεί μετά από τόσα χρόνια δουλειάς, εκείνη ακριβώς τη στιγμή, οι άνθρωποι που τους βοήθησε και ήταν μαζί στο αριστερό κίνημα, του έδωσαν μια κλοτσιά. Όμως ο πατέρας μου ήξερε ότι θα του συμπεριφερθούν με αυτό τον τρόπο, οπότε δεν δείλιασε να πει την άποψή του και να δώσει και την παραίτησή του. Γι’ αυτό ήταν ωραίος, γιατί ήξερε, αλλά δεν μπορούσε να συμβιβαστεί.
-Τι δεν του άρεσε στο κόμμα;
-Δεν του άρεσε η έλλειψη δημοκρατίας. Ήταν αριστερός ιδεολόγος, αλλά χωρίς παρωπίδες. Συγκρατώ μια φράση του ότι «οι άνθρωποι κρίνονται από τα έργα τους, από τις πράξεις τους, αλλά και από την ανθρωπιά τους», κι αυτό μας έμαθε.
-Ήρθαν άνθρωποι του ΑΚΕΛ στην κηδεία;
-Ναι, το κόμμα εκπροσώπησε ο βουλευτής Πάφου Ανδρέας Φακοντής. Πρέπει να τονίσω ότι ήρθαν εκπρόσωποι όλων των κομμάτων και τους ευχαριστούμε. Προσωπικά εκτίμησα πολύ το Νίκο Αναστασιάδη γιατί στην κηδεία παρέστη και ο βουλευτής του κόμματος στην Πάφο, αλλά και ο ίδιος ο αντιπρόεδρος Αβέρωφ Νεοφύτου, που γι’ αυτόν το σκοπό διέκοψε τη συμμετοχή του στο Συνέδριο Αποδήμων στη Λευκωσία και ήρθε στην Πάφο.
-Τι ήταν για σένα ο πατέρας σου;
-Εκτός από πατέρας, για μένα ήταν φίλος, αδελφός, γκουρού, ο φάρος μου, ο λεβέντης μου. Ήταν φιλοσοφημένος, προχωρημένος, προοδευτικός και κοσμοπολίτης, γιατί έζησε στο εξωτερικό, έκανε φίλους πέρα από την Κύπρο -και ήταν και κομψός με τις γυναίκες, γι’ αυτό εξάλλου είχε και πολύ ωραία γυναίκα. (Τη μητέρα μου τη χάσαμε πριν από 11 χρόνια, επίσης από καρκίνο) κι έκανε και ωραίες κόρες…
Άντρος Κυπριανού: «Είχαμε καλή προσωπική σχέση»
Ο Γενικός Γραμματέας του ΑΚΕΛ Άντρος Κυπριανού δεν ήταν μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος το 1990, όταν υπήρξε η σύγκρουση και παραιτήθηκε ο Σοφοκλέους με τους άλλους. Μάλιστα, όπως μας είπε, εκείνη την περίοδο δεν τον γνώριζε καν, προσωπικά.
«Είχα μια καλή προσωπική σχέση με τον Κώστα Σοφοκλέους, τον οποίο γνώρισα μετά που έφυγε από το ΑΚΕΛ, κυρίως τα τελευταία τρία χρόνια.
Την πρώτη φορά μου τηλεφώνησε ο ίδιος και συναντηθήκαμε στο σπίτι του».
-Τι ήταν για σένα ως πολιτικός και άνθρωπος;
-Όταν τον γνώρισα, διαπίστωσα ότι ήταν μαχητής της ζωής, δεν ήθελε να μπει στο περιθώριο της ζωής, παρά την ηλικία του. Μέχρι πριν από λίγες βδομάδες ήταν παρών σε συγκέντρωσή μας στην Πάφο. Πίστευε σε κάποιες αρχές και ήταν παθιασμένος για αυτές και άσχετα αν συμφωνείς ή διαφωνείς μαζί του, θα πρέπει να του το αναγνωρίσεις αυτό. Το μεγάλο του πάθος, η έγνοια και η αγωνία του ήταν να λυθεί το Κυπριακό και ήταν το θέμα που πάντα συζητούσε μαζί μου.
-Στην ανακοίνωση του θανάτου του, χθες, υπήρχε η φράση ότι «διαφώνησε με τις απολυταρχικές τάσεις της ηγεσίας του ΑΚΕΛ, αποχώρησε από το κόμμα και ίδρυσε με άλλους, το ΑΔΗΣΟΚ». Πώς τη σχολιάζεις;
-Διαφωνώ με τον ισχυρισμό του συντάκτη της ανακοίνωσης, ότι το ΑΚΕΛ έχει απολυταρχικές τάσεις.
-Πιστεύεις θα μπορούσε να αποφευχθεί η διαφωνία του Κώστα Σοφοκλέους και των άλλων και η σύγκρουση που ακολούθησε τότε;
-Δεν μπορείς σήμερα να σχολιάζεις γεγονότα του παρελθόντος, με τα δεδομένα του σήμερα. Το καθετί πρέπει να το βλέπεις με τα δεδομένα της τότε εποχής, διαφορετικά κινδυνεύεις να κάνεις μεγάλο λάθος.
-Οι διαφωνίες τους είχαν να κάνουν με έντονα ιδεολογικά ζητήματα, έτσι δεν είναι;
-Δεν θα συμφωνήσω μαζί σου. Έτσι παρουσιάστηκαν. Ναι, υπήρχαν διαφωνίες και διαφορετικές εκτιμήσεις και για τη Σοβιετική Ένωση και για το ρόλο που διαδραμάτισαν και οι άλλες σοσιαλιστικές χώρες. Αυτά υπήρχαν πάντα, δεν εμφανίστηκαν ξαφνικά. Και σας πληροφορώ ότι αυτές οι διαφορετικές απόψεις υπάρχουν. Λέω ότι αν πάρεις τα 105 μέλη της Κεντρικής Επιτροπής του ΑΚΕΛ και ρωτήσεις την άποψή τους για ζητήματα τέτοιας υφής, θα διαπιστώσεις ότι έχουν διαφορετικές απόψεις μεταξύ τους, πάνω σε κάποια ζητήματα. Το θέμα είναι ότι τότε, εκείνο που είχε μεσολαβήσει και προκάλεσε την έντονη αντιπαράθεση, ήταν η εκλογή του Δημήτρη Χριστόφια στο πόστο του Γενικού Γραμματέα της Κεντρικής Επιτροπής. Κάποιοι δεν είχαν ικανοποιηθεί, διαπίστωναν ότι δεν περνούσε η δική τους πολιτική άποψη στο ΑΚΕΛ και έκαναν εκείνα που έκαναν.
-Δεν είχε σχέση με ιδεολογικές διαφορές η σύγκρουση;
-Θα ήταν ψέμα αν έλεγα ότι δεν υπήρχε το ιδεολογικό στοιχείο στη σύγκρουση. Όμως η αντιπαράθεση επιτάθηκε από το γεγονός ότι είχε εκλεγεί ένας νέος άνθρωπος ως Γενικός Γραμματέας και δεν εκλέγηκε κάποιος πιο παλιός. Κάποιοι από τους παλιούς θεωρούσαν ότι δικαιούνταν αυτό το πόστο και ότι θα επέβαλλαν μια διαφορετική γραμμή στο κόμμα.
-Από το οικογενειακό περιβάλλον του Κώστα Σοφοκλέους αναφέρεται ότι η ηγεσία του κόμματος συμπεριφέρθηκε σκληρά σε αυτόν, λόγω της διαφωνίας και της παραίτησής του. Μας είπαν ακόμα ότι το κόμμα δεν του έδωσε καν το εφάπαξ του.
-Ειλικρινά δεν πιστεύω ότι δεν του έδωσαν το εφάπαξ, πρέπει να του το έχουν δώσει.
Πέμπτη 26 Αυγούστου 2010
Ο κ. Κώστας
Στήλες - ΔΕΥΤΕΡΗ ΑΝΑΓΝΩΣΗ
Ο κ. Κώστας
«Γεια σου αγαπητέ μου Γιώργο...». Η φωνή, από την άλλη άκρη του σύρματος, είχε πάντα το βάρος της ηλικίας αλλά και τη ζωντάνια του καλοδιάθετου ανθρώπου. Κι είναι γι΄ αυτό που στο τέλος της, η συνομιλία μού άφηνε πάντα μια γλυκιά γεύση και μπόλικη όρεξη για το υπόλοιπο της ημέρας. Ήταν ο κύριος Κώστας. Ένας άνθρωπος που κουβαλούσε στους ώμους του όλη τη σύγχρονη Ιστορία αυτού του τόπου αλλά και όλη την πορεία της Αριστεράς. Από κείνους τους λίγους που έμειναν να απορρίπτουν τους τύπους, να απεχθάνονται τις καρέκλες, να μισούν την εξουσία που φθείρει και διαφθείρει. Γι΄ αυτό και ήταν ελεύθερος! Γι΄ αυτό και δεν συμβιβάστηκε με τις διαφωνίες του και ξεκίνησε από την αρχή το μακρύ δρόμο των ιδεών.
Στα περασμένα 80 του, δεν σταματούσε να γράφει, να συζητά, να προβληματίζεται. Έγνοια του μεγάλη, το Κυπριακό. Σαν έφηβος, ενθουσιαζόταν με την παραμικρή χαραμάδα που έριχνε λίγο φως στη στασιμότητα. Έδειχνε να πανηγυρίζει, λες και φώναζε σε όλους πως θα προλάβει να δει αυτό που οραματίστηκε. Και σαν έφηβος, πάλι, απογοητευόταν όταν τα πράγματα δεν προχωρούσαν με την ταχύτητα που ο ίδιος επιθυμούσε. Τον τελευταίο καιρό, μάλλον το πήρε απόφαση. Μάλλον συνειδητοποίησε πως ούτε κι η δική του μοίρα έγραφε αυτό το μεγάλο κεφάλαιο. Τα τελευταία του κείμενα απέπνεαν αυτή την απογοήτευση αλλά και την οργή έναντι ανθρώπων στους οποίους επένδυσε. Γι΄ αυτό και σταδιακά παραδινόταν στον επισκέπτη της μιας φοράς που τις τελευταίες μέρες άρχισε να αχνοφαίνεται στο δικό του ορίζοντα. Είμαι βέβαιος πως αν κάτι έβλεπε ή κάτι αισθανόταν πως θα συμβεί, θα ξυπνούσε ξανά. Ζούσε γι΄ αυτή τη στιγμή και δεν θα επέτρεπε σε καμία ανώτερη δύναμη να του τη στερήσει...
Ο Κώστας Σοφοκλέους έφυγε χθες από κοντά μας. Δεν ξέρω γιατί, αλλά η δική του αποχώρηση ταυτίζεται απόλυτα με τη δική μου εκτίμηση πως τίποτα ωραίο δεν πρόκειται πια να συμβεί σε αυτό τον τόπο. Πως το τρένο το χάσαμε μερικά χρόνια πριν. Τότε που καλοδιάθετοι άνθρωποι, όπως ο κ. Κώστας, ήταν αποφασισμένοι να πιάσουν το νήμα από την αρχή και ν΄ αρχίσουν το κτίσιμο μιας νέας πατρίδας. Με άλλα συναισθήματα και με άλλη προοπτική.
«Γεια σου αγαπητέ μου κύριε Κώστα»... Μακάρι, όλοι εμείς οι νεότεροι, να κάνουμε στη ζωή μας τα μισά απ΄ όσα έκανες εσύ. Τότε θα πάψουμε κι εμείς να φοβόμαστε το θάνατο...
Κωδικός άρθρου: 965666
ΠΟΛΙΤΗΣ - 26/08/2010, Σελίδα: 6
Έφυγε ένας λεβεντάνθρωπος
Πέμπτη, 26 Αύγουστος 2010
Χάσαμε ένα δικό μας άνθρωπο. Ο Κώστας Σοφοκλέους, ο γνωστός (και στο εξωτερικό) αρθρογράφος της «Αλήθειας», ο πολιτικός, ο συγγραφέας, ο αγωνιστής και ιδεολόγος, ο ακούραστος εργάτης της δημοκρατίας, απεβίωσε χθες στην Πάφο σε ηλικία 85 χρόνων, χτυπημένος από τη νόσο του καρκίνου. Η κηδεία του έγινε στις 4 μ.μ. από τον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Αγίου Θεοδώρου στην Πάφο.
Άνκαι γνώριζε την ασθένειά του, εντούτοις μέχρι και την τελευταία στιγμή αναζητούσε πληροφορίες για τη συγγραφή ενός νέου βιβλίου του. Λες και σνόμπαρε το θάνατο...
Μου τηλεφωνούσε συχνά. «Γεια σου, λεβέντη, Τάκη μου...» ήταν η μόνιμη εισαγωγή του με την παλμώδη κρυστάλλινη φωνή του. «Γεια σου, λεβεντάνθρωπε, κυρ Κώστα μου» ήταν η μόνιμη απάντησή μου. Και μου τηλεφωνούσε όχι μόνο για τα άρθρα που θα έστελνε, για να δει αν τα παρέλαβα, αλλά και για να κουβεντιάσουμε τις πολιτικές εξελίξεις.
Ήταν πάντα ανήσυχος για την πορεία του κυπριακού και οι προβλέψεις και εκτιμήσεις του πάντα έβγαιναν σωστές. Η κριτική του ήταν σαν ακονισμένο μαχαίρι. Κυρίως εναντίον του προέδρου Χριστόφια και του ΑΚΕΛ για την άρνησή τους να συνεργαστούν με το ΔΗΣΥ, για λύση του κυπριακού. Βλέπετε, άνκαι αριστερός, ο Κώστας Σοφοκλέους δεν είχε κομματικές παρωπίδες... «Πάνω απ' όλα η πατρίδα μας» έλεγε και ξανάλεγε. «Πρέπει να συνεργαστούν τα δύο μεγάλα κόμματα, να λύσουν το κυπριακό πριν χάσουμε όλη την Κύπρο και μετά ας τσακώνονται συνέχεια», έλεγε και ξανάλεγε. Και το 'γραφε και στα άρθρα του.
Την τελευταία φορά που μου τηλεφώνησε ήταν για να ανταλλάξουμε απόψεις για το νέο βιβλίο που ετοίμαζε. Ήταν για τις τελευταίες πινελιές...
Ποιος είναι
Ο Κώστας Σοφοκλέους γεννήθηκε το 1925 στα Κονιά της Πάφου σε μια πολύτεκνη αγροτική οικογένεια. Ήταν λάτρης της δημοκρατίας, του εκσυγχρονισμού και της προόδου. Ήταν πρωτεργάτης του αριστερού Κινήματος στην Κύπρο.
Το καλοκαίρι του 1943 κατατάσσεται στο Κυπριακό Σύνταγμα ενάντια στο χιτλεροφασισμό. Κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο συμμετείχε στις επιχειρήσεις των συμμαχικών δυνάμεων στην Ιταλία, στα μέτωπα Πρινζιγκέλα, Φαένζα και Μπαλόνια. Στο τέλος του πολέμου αντιλαμβανόμενος τα σχέδια των Εγγλέζων να χρησιμοποιήσουν τους στρατιώτες του Κυπριακού Συντάγματος ενάντια στα εθνοαπελευθερωτικά κινήματα που σχηματίζονταν σιγά-σιγά, ο Κώστας Σοφοκλέους συμμετείχε ενεργά στον αγώνα αποστράτευσης από τον αγγλικό στρατό. Τα σχέδια των Εγγλέζων ματαιώνονται αφού ο αγώνας για αποστράτευση στέφθηκε με επιτυχία.
Τον Ιούνιο του 1949 μεταβαίνει στην Ουγγαρία όπου φοιτά στη Βουδαπέστη, στη Φιλοσοφική Σχολή του Λένιν Ιντιζετ. Το 1955 με το πτυχίο της Ιστορίας της Φιλοσοφίας επιστρέφει στην Κύπρο. Οι Άγγλοι αποικιοκράτες τον συλλαμβάνουν και τον οδηγούν στα κρατητήρια, άλλοτε στην Πάφο και άλλοτε στη Λευκωσία.
Η παραίτηση
Από το 1955 διετέλεσε επαρχιακός γραμματέας του ΑΚΕΛ της Πάφου και μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΑΚΕΛ μέχρι το 1990 όπου σε μια θυελλώδη και ιστορική συζήτηση στην Κεντρική Επιτροπή του ΑΚΕΛ ο Κώστας Σοφοκλέους διαφωνεί με το δογματισμό και τις αντιδημοκρατικές μεθόδους του ΑΚΕΛ και δίνει την παραίτησή του μαζί με άλλα 12 μέλη της Κεντρικής Επιτροπής (Ζιαρτίδης, Δίγκλης, Φάντης κ.ά).
Ο Κώστας Σοφοκλέους υπήρξε από τους παράγοντες που πρωτοστάτησαν στην ίδρυση του ΑΔΗΣΟΚ και μετέπειτα των ΕΔΗ. Έγραψε βιβλία που ανιχνεύουν την ιστορία της Κύπρου από τις αρχές του 20ου αι. μέχρι σήμερα, ενώ δημοσίευσε χιλιάδες άρθρα σε εφημερίδες και περιοδικά με αντικείμενο τα πολιτικά δρώμενα και το περιβάλλον. Μέσω αυτών έδινε για χρόνια το δικό του έμπειρο και ουσιαστικό στίγμα στην πολιτική ζωή της Κύπρου. Από το συγγραφικό του έργο ξεχωρίζει το δίτομο βιβλίο «Πάλη για την Ελευθερία - Ενδογενείς αντιπαραθέσεις».
Ο Κώστας Σοφοκλέους χαρακτηρίστηκε από ανθρώπους όλων των πολιτικών τοποθετήσεων σαν ένας αγνός αγωνιστής, ιδεολόγος, χωρίς δογματισμούς και παρωπίδες. Ήταν νυμφευμένος με την Αγγέλα Χαριλάου με την οποία απέκτησαν τρεις θυγατέρες και 5 εγγόνια. Μία από τις θυγατέρες του είναι η γνωστή ηθοποιός Βαλεντίνα Σοφοκλέους.
Έχει παρασημοφορηθεί για την προσφορά του στο 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο εναντίον του χιτλεροφασισμού.
Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΠΗΡΕ ΤΗ ΣΑΡΚΑ ΤΟΥ, ΟΧΙ ΟΜΩΣ ΚΑΙ ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΟΥ
Μια ζωή στην πάλη για την ελευθερία
Πάλεψε στα νιάτα του. Κατατάσσεται το 1943 στο κυπριακό σύνταγμα, για την ελευθερία των λαών, αντιστέκεται στον ένοπλο φασισμό. Πάλεψε στα δεύτερα του νιάτα, για την ελευθερία της σκέψης των ανθρώπων, ενάντια αυτή τη φορά, μιας άλλης μορφής φασισμού.
Το χωρκατούϊ από τα Κονιά της Πάφου, αυτός ο πράος άνθρωπος, αυτή η ευγενική φυσιογνωμία, έβγαζε από μέσα του ένα ηφαίστειο, σαν ήταν να δώσει μια πάλη για την ελευθερία.
Ένας και αυτός της γενιάς του 1989, ο Κώστας Σοφοκλέους, ο ερευνητής, ο διανοούμενος, το ελεύθερο πνεύμα, έφυγε. Έφυγε όπως αυτός το ήθελε. Έφυγε νέος στα ογδονταπέντε του χρόνια, όπως νέος ήταν και στα 25 και στα 45.
Έφυγε ελεύθερος. Ο θάνατος πήρε τη σάρκα του, όχι όμως και το πνεύμα του. Στάθηκε περήφανα, μέχρι να πέσουν τα ματόκλαδα, να κλείσουν εκείνα τα διερευνητικά μάτια.
Στάθηκε περήφανα απέναντι στη ζωή, περήφανα αντίκρισε και προκάλεσε τον χάρο. Περήφανα άφησε και τα παιδιά του γιατί ευτύχησαν να λένε «ναι, ο Κώστας ήταν πατέρας μας». Περήφανα μπορεί να νοιώθει και ο κάθε ένας που μπορεί κι αυτός να πει «ναι, ο Κώστας ήταν φίλος μου»
Λίγες μέρες μόνο πριν, όταν οι φίλοι του πήγαν να τον δουν, αυτός αυθάδης προς την αρρώστια, σνομπάροντας τη λίστα αναμονής στο κάλεσμα για το μεγάλο ταξίδι, μιλούσε με πάθος για το νέο του βιβλίο, ζητούσε στοιχεία για την νέα του έρευνα. Κάθε γράμμα των άρθρων του ήταν αποτέλεσμα και μιας του έρευνας. Πάντα ήθελε τεκμήρια πριν εκφραστεί. Ακόμα και στον προφορικό του λόγο, και εμείς να τον πειράζουμε με αγάπη. «Ωχ, θα μιλήσει ο Κώστας». Και ο συρμός ατέλειωτος. Γιατί αυτό, έτσι το άλλο και να αναλύει, να αναλύει κάθε του λέξη.
Έφυγε ακόμα ένας, κι όσο άλλος ένας θα μένει, θα θυμίζει την πάλη για την ελευθερία εκείνης της γενιάς του Κώστα Σοφοκλέους, του Ανδρέα Ζιαρτίδη, του Χαμπή Μιχαηλίδη.
Το έργο που άφησε ο Κώστας φεύγοντας, πολύτιμη παρακαταθήκη για όλους, που θα δίνουν την πάλη για την ελευθερία, όπως και ο ίδιος την περιγράφει στους δυο τόμους του βιβλίου του με τον ομώνυμο τίτλο «Πάλη για την ελευθερία». Φίλε Κωστή, σε χαιρετούμε, δεν σε αποχαιρετούμε.
Τάκης Μιχαήλ
Λεμεσός
Ο κ. Κώστας
«Γεια σου αγαπητέ μου Γιώργο...». Η φωνή, από την άλλη άκρη του σύρματος, είχε πάντα το βάρος της ηλικίας αλλά και τη ζωντάνια του καλοδιάθετου ανθρώπου. Κι είναι γι΄ αυτό που στο τέλος της, η συνομιλία μού άφηνε πάντα μια γλυκιά γεύση και μπόλικη όρεξη για το υπόλοιπο της ημέρας. Ήταν ο κύριος Κώστας. Ένας άνθρωπος που κουβαλούσε στους ώμους του όλη τη σύγχρονη Ιστορία αυτού του τόπου αλλά και όλη την πορεία της Αριστεράς. Από κείνους τους λίγους που έμειναν να απορρίπτουν τους τύπους, να απεχθάνονται τις καρέκλες, να μισούν την εξουσία που φθείρει και διαφθείρει. Γι΄ αυτό και ήταν ελεύθερος! Γι΄ αυτό και δεν συμβιβάστηκε με τις διαφωνίες του και ξεκίνησε από την αρχή το μακρύ δρόμο των ιδεών.
Στα περασμένα 80 του, δεν σταματούσε να γράφει, να συζητά, να προβληματίζεται. Έγνοια του μεγάλη, το Κυπριακό. Σαν έφηβος, ενθουσιαζόταν με την παραμικρή χαραμάδα που έριχνε λίγο φως στη στασιμότητα. Έδειχνε να πανηγυρίζει, λες και φώναζε σε όλους πως θα προλάβει να δει αυτό που οραματίστηκε. Και σαν έφηβος, πάλι, απογοητευόταν όταν τα πράγματα δεν προχωρούσαν με την ταχύτητα που ο ίδιος επιθυμούσε. Τον τελευταίο καιρό, μάλλον το πήρε απόφαση. Μάλλον συνειδητοποίησε πως ούτε κι η δική του μοίρα έγραφε αυτό το μεγάλο κεφάλαιο. Τα τελευταία του κείμενα απέπνεαν αυτή την απογοήτευση αλλά και την οργή έναντι ανθρώπων στους οποίους επένδυσε. Γι΄ αυτό και σταδιακά παραδινόταν στον επισκέπτη της μιας φοράς που τις τελευταίες μέρες άρχισε να αχνοφαίνεται στο δικό του ορίζοντα. Είμαι βέβαιος πως αν κάτι έβλεπε ή κάτι αισθανόταν πως θα συμβεί, θα ξυπνούσε ξανά. Ζούσε γι΄ αυτή τη στιγμή και δεν θα επέτρεπε σε καμία ανώτερη δύναμη να του τη στερήσει...
Ο Κώστας Σοφοκλέους έφυγε χθες από κοντά μας. Δεν ξέρω γιατί, αλλά η δική του αποχώρηση ταυτίζεται απόλυτα με τη δική μου εκτίμηση πως τίποτα ωραίο δεν πρόκειται πια να συμβεί σε αυτό τον τόπο. Πως το τρένο το χάσαμε μερικά χρόνια πριν. Τότε που καλοδιάθετοι άνθρωποι, όπως ο κ. Κώστας, ήταν αποφασισμένοι να πιάσουν το νήμα από την αρχή και ν΄ αρχίσουν το κτίσιμο μιας νέας πατρίδας. Με άλλα συναισθήματα και με άλλη προοπτική.
«Γεια σου αγαπητέ μου κύριε Κώστα»... Μακάρι, όλοι εμείς οι νεότεροι, να κάνουμε στη ζωή μας τα μισά απ΄ όσα έκανες εσύ. Τότε θα πάψουμε κι εμείς να φοβόμαστε το θάνατο...
Κωδικός άρθρου: 965666
ΠΟΛΙΤΗΣ - 26/08/2010, Σελίδα: 6
Έφυγε ένας λεβεντάνθρωπος
Πέμπτη, 26 Αύγουστος 2010
Χάσαμε ένα δικό μας άνθρωπο. Ο Κώστας Σοφοκλέους, ο γνωστός (και στο εξωτερικό) αρθρογράφος της «Αλήθειας», ο πολιτικός, ο συγγραφέας, ο αγωνιστής και ιδεολόγος, ο ακούραστος εργάτης της δημοκρατίας, απεβίωσε χθες στην Πάφο σε ηλικία 85 χρόνων, χτυπημένος από τη νόσο του καρκίνου. Η κηδεία του έγινε στις 4 μ.μ. από τον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Αγίου Θεοδώρου στην Πάφο.
Άνκαι γνώριζε την ασθένειά του, εντούτοις μέχρι και την τελευταία στιγμή αναζητούσε πληροφορίες για τη συγγραφή ενός νέου βιβλίου του. Λες και σνόμπαρε το θάνατο...
Μου τηλεφωνούσε συχνά. «Γεια σου, λεβέντη, Τάκη μου...» ήταν η μόνιμη εισαγωγή του με την παλμώδη κρυστάλλινη φωνή του. «Γεια σου, λεβεντάνθρωπε, κυρ Κώστα μου» ήταν η μόνιμη απάντησή μου. Και μου τηλεφωνούσε όχι μόνο για τα άρθρα που θα έστελνε, για να δει αν τα παρέλαβα, αλλά και για να κουβεντιάσουμε τις πολιτικές εξελίξεις.
Ήταν πάντα ανήσυχος για την πορεία του κυπριακού και οι προβλέψεις και εκτιμήσεις του πάντα έβγαιναν σωστές. Η κριτική του ήταν σαν ακονισμένο μαχαίρι. Κυρίως εναντίον του προέδρου Χριστόφια και του ΑΚΕΛ για την άρνησή τους να συνεργαστούν με το ΔΗΣΥ, για λύση του κυπριακού. Βλέπετε, άνκαι αριστερός, ο Κώστας Σοφοκλέους δεν είχε κομματικές παρωπίδες... «Πάνω απ' όλα η πατρίδα μας» έλεγε και ξανάλεγε. «Πρέπει να συνεργαστούν τα δύο μεγάλα κόμματα, να λύσουν το κυπριακό πριν χάσουμε όλη την Κύπρο και μετά ας τσακώνονται συνέχεια», έλεγε και ξανάλεγε. Και το 'γραφε και στα άρθρα του.
Την τελευταία φορά που μου τηλεφώνησε ήταν για να ανταλλάξουμε απόψεις για το νέο βιβλίο που ετοίμαζε. Ήταν για τις τελευταίες πινελιές...
Ποιος είναι
Ο Κώστας Σοφοκλέους γεννήθηκε το 1925 στα Κονιά της Πάφου σε μια πολύτεκνη αγροτική οικογένεια. Ήταν λάτρης της δημοκρατίας, του εκσυγχρονισμού και της προόδου. Ήταν πρωτεργάτης του αριστερού Κινήματος στην Κύπρο.
Το καλοκαίρι του 1943 κατατάσσεται στο Κυπριακό Σύνταγμα ενάντια στο χιτλεροφασισμό. Κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο συμμετείχε στις επιχειρήσεις των συμμαχικών δυνάμεων στην Ιταλία, στα μέτωπα Πρινζιγκέλα, Φαένζα και Μπαλόνια. Στο τέλος του πολέμου αντιλαμβανόμενος τα σχέδια των Εγγλέζων να χρησιμοποιήσουν τους στρατιώτες του Κυπριακού Συντάγματος ενάντια στα εθνοαπελευθερωτικά κινήματα που σχηματίζονταν σιγά-σιγά, ο Κώστας Σοφοκλέους συμμετείχε ενεργά στον αγώνα αποστράτευσης από τον αγγλικό στρατό. Τα σχέδια των Εγγλέζων ματαιώνονται αφού ο αγώνας για αποστράτευση στέφθηκε με επιτυχία.
Τον Ιούνιο του 1949 μεταβαίνει στην Ουγγαρία όπου φοιτά στη Βουδαπέστη, στη Φιλοσοφική Σχολή του Λένιν Ιντιζετ. Το 1955 με το πτυχίο της Ιστορίας της Φιλοσοφίας επιστρέφει στην Κύπρο. Οι Άγγλοι αποικιοκράτες τον συλλαμβάνουν και τον οδηγούν στα κρατητήρια, άλλοτε στην Πάφο και άλλοτε στη Λευκωσία.
Η παραίτηση
Από το 1955 διετέλεσε επαρχιακός γραμματέας του ΑΚΕΛ της Πάφου και μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΑΚΕΛ μέχρι το 1990 όπου σε μια θυελλώδη και ιστορική συζήτηση στην Κεντρική Επιτροπή του ΑΚΕΛ ο Κώστας Σοφοκλέους διαφωνεί με το δογματισμό και τις αντιδημοκρατικές μεθόδους του ΑΚΕΛ και δίνει την παραίτησή του μαζί με άλλα 12 μέλη της Κεντρικής Επιτροπής (Ζιαρτίδης, Δίγκλης, Φάντης κ.ά).
Ο Κώστας Σοφοκλέους υπήρξε από τους παράγοντες που πρωτοστάτησαν στην ίδρυση του ΑΔΗΣΟΚ και μετέπειτα των ΕΔΗ. Έγραψε βιβλία που ανιχνεύουν την ιστορία της Κύπρου από τις αρχές του 20ου αι. μέχρι σήμερα, ενώ δημοσίευσε χιλιάδες άρθρα σε εφημερίδες και περιοδικά με αντικείμενο τα πολιτικά δρώμενα και το περιβάλλον. Μέσω αυτών έδινε για χρόνια το δικό του έμπειρο και ουσιαστικό στίγμα στην πολιτική ζωή της Κύπρου. Από το συγγραφικό του έργο ξεχωρίζει το δίτομο βιβλίο «Πάλη για την Ελευθερία - Ενδογενείς αντιπαραθέσεις».
Ο Κώστας Σοφοκλέους χαρακτηρίστηκε από ανθρώπους όλων των πολιτικών τοποθετήσεων σαν ένας αγνός αγωνιστής, ιδεολόγος, χωρίς δογματισμούς και παρωπίδες. Ήταν νυμφευμένος με την Αγγέλα Χαριλάου με την οποία απέκτησαν τρεις θυγατέρες και 5 εγγόνια. Μία από τις θυγατέρες του είναι η γνωστή ηθοποιός Βαλεντίνα Σοφοκλέους.
Έχει παρασημοφορηθεί για την προσφορά του στο 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο εναντίον του χιτλεροφασισμού.
Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΠΗΡΕ ΤΗ ΣΑΡΚΑ ΤΟΥ, ΟΧΙ ΟΜΩΣ ΚΑΙ ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΟΥ
Μια ζωή στην πάλη για την ελευθερία
Πάλεψε στα νιάτα του. Κατατάσσεται το 1943 στο κυπριακό σύνταγμα, για την ελευθερία των λαών, αντιστέκεται στον ένοπλο φασισμό. Πάλεψε στα δεύτερα του νιάτα, για την ελευθερία της σκέψης των ανθρώπων, ενάντια αυτή τη φορά, μιας άλλης μορφής φασισμού.
Το χωρκατούϊ από τα Κονιά της Πάφου, αυτός ο πράος άνθρωπος, αυτή η ευγενική φυσιογνωμία, έβγαζε από μέσα του ένα ηφαίστειο, σαν ήταν να δώσει μια πάλη για την ελευθερία.
Ένας και αυτός της γενιάς του 1989, ο Κώστας Σοφοκλέους, ο ερευνητής, ο διανοούμενος, το ελεύθερο πνεύμα, έφυγε. Έφυγε όπως αυτός το ήθελε. Έφυγε νέος στα ογδονταπέντε του χρόνια, όπως νέος ήταν και στα 25 και στα 45.
Έφυγε ελεύθερος. Ο θάνατος πήρε τη σάρκα του, όχι όμως και το πνεύμα του. Στάθηκε περήφανα, μέχρι να πέσουν τα ματόκλαδα, να κλείσουν εκείνα τα διερευνητικά μάτια.
Στάθηκε περήφανα απέναντι στη ζωή, περήφανα αντίκρισε και προκάλεσε τον χάρο. Περήφανα άφησε και τα παιδιά του γιατί ευτύχησαν να λένε «ναι, ο Κώστας ήταν πατέρας μας». Περήφανα μπορεί να νοιώθει και ο κάθε ένας που μπορεί κι αυτός να πει «ναι, ο Κώστας ήταν φίλος μου»
Λίγες μέρες μόνο πριν, όταν οι φίλοι του πήγαν να τον δουν, αυτός αυθάδης προς την αρρώστια, σνομπάροντας τη λίστα αναμονής στο κάλεσμα για το μεγάλο ταξίδι, μιλούσε με πάθος για το νέο του βιβλίο, ζητούσε στοιχεία για την νέα του έρευνα. Κάθε γράμμα των άρθρων του ήταν αποτέλεσμα και μιας του έρευνας. Πάντα ήθελε τεκμήρια πριν εκφραστεί. Ακόμα και στον προφορικό του λόγο, και εμείς να τον πειράζουμε με αγάπη. «Ωχ, θα μιλήσει ο Κώστας». Και ο συρμός ατέλειωτος. Γιατί αυτό, έτσι το άλλο και να αναλύει, να αναλύει κάθε του λέξη.
Έφυγε ακόμα ένας, κι όσο άλλος ένας θα μένει, θα θυμίζει την πάλη για την ελευθερία εκείνης της γενιάς του Κώστα Σοφοκλέους, του Ανδρέα Ζιαρτίδη, του Χαμπή Μιχαηλίδη.
Το έργο που άφησε ο Κώστας φεύγοντας, πολύτιμη παρακαταθήκη για όλους, που θα δίνουν την πάλη για την ελευθερία, όπως και ο ίδιος την περιγράφει στους δυο τόμους του βιβλίου του με τον ομώνυμο τίτλο «Πάλη για την ελευθερία». Φίλε Κωστή, σε χαιρετούμε, δεν σε αποχαιρετούμε.
Τάκης Μιχαήλ
Λεμεσός
Τετάρτη 25 Αυγούστου 2010
Εφυγε ο Κώστας Σοφοκλέους
Eφυγε σημερα το πρωί σε ηλικια 85 χρονων ο πολιτικος, συγγραφεας Κώστας Σοφοκλέους.
Αποφοιτος της Φιλοσοφικης Σχολης του Λενιν Ιντιζετ στην Ουγγαρια, παρασημοφερεμένος βετερανος του 2ου ΠαγκΠολεμου, πρωτεργάτης απο τα 16 του τού αριστερου κινηματος στην Κυπρο, συλληφθής απο τους Άγγλους για τον αγωνα του εναντια στην αποικιοκρατια.
Διετελεσε μελος της Κεντρικής Επιτροπής του ΑΚΕΛ και Επαρχιακος Γραμματέας Παφου.
Το 1990 διαφωνώντας με τις απολυταρχικες τασεις της ηγεσιας του ΑΚΕΛ αποχώρησε απο το κομμα και ιδρυσε με αλλους ομοιδεατες του το ΑΔΗΣΟΚ.
Απο το συγγραφικο του εργο ξεχωριζει το διτομο βιβλιο «Παλη για την Ελευθερια» ενώ με τα αρθρα του στο κυπριακό τύπο έδινε για χρονια το δικο του έμπειρο και ουσιαστικο στιγμα στην πολιτικη ζωη της Κύπρου.
Η κηδεια θα γινει σημερα Τετάρτη στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Αγίου Θεοδώρου στην Πάφο ώρα 4 μ.μ.
Τρίτη 17 Αυγούστου 2010
Waiting on the world to change
Me and all my friends
We're all misunderstood
They say we stand for nothing and
There's no way we ever could
Now we see everything that's going wrong
With the world and those who lead it
We just feel like we don't have the means
To rise above and beat it
So we keep waiting
Waiting on the world to change
We keep on waiting
Waiting on the world to change
It's hard to beat the system
When we're standing at a distance
So we keep waiting
Waiting on the world to change
Now if we had the power
To bring our neighbors home from war
They would have never missed a Christmas
No more ribbons on their door
And when you trust your television
What you get is what you got
Cause when they own the information, oh
They can bend it all they want
That's why we're waiting
Waiting on the world to change
We keep on waiting
Waiting on the world to change
It's not that we don't care,
We just know that the fight ain't fair
So we keep on waiting
Waiting on the world to change
And we're still waiting
Waiting on the world to change
We keep on waiting waiting on the world to change
One day our generation
Is gonna rule the population
So we keep on waiting
Waiting on the world to change
We keep on waiting
Waiting on the world to change
Πέμπτη 12 Αυγούστου 2010
γυναίκα έχεις όνομα, SAKINEH MOHAMMADI ASHTIANI
εδω...
«Στα σώματα μας χάνουμε ή αρχίζουμε την ελευθερία μας,
στα σώματα μας δεχόμαστε ή τελειώνουμε την σκλαβιά μας»
«Η πολιτική της σάρκας είναι η ρίζα της εξουσίας»
Ursula Le Guien
Σάββατο 7 Αυγούστου 2010
Πέμπτη 5 Αυγούστου 2010
Τετάρτη 4 Αυγούστου 2010
φως ... αέρας...
Ήρθες σαν δύναμη απρόσμενη,
μου είπες όσα σου λέω χρόνια
με μια βεβαιότητα που μου θύμισε ...εμένα.
Μόνο που δεν ήμουν εγώ και δεν ήμουν δυνατή όταν τα είπες.
Ήσουν εσύ και είσαι τόσο νέα
αλλά σε άκουσα με ορθάνοιχτη ψυχή.
Μπήκες πρόωρα στη παρέα μας γυναίκα.
Είδες την απελπισία κι ας νόμιζα ότι την έκρυβα καλά
Μού είπες λόγια σοφά που ήθελα να θυμηθώ και ν’ ακούσω.
Μετά έγινες αμέσως παιδί. Την επιστροφή σου χάρηκα
γιατί αυτό είσαι ακόμα. Ένα παιδί.
Αλλά το παραθύρι που άνοιξε,
την ώρα τη δύσκολη ο ψυχισμό σου
με σήκωσε και είδα σε μια στιγμή
πόσο σπουδαία γυναίκα θα γίνεις...
Να ‘ξερες πόσο σ’ αγαπώ!
(θα τη θυμάμαι αυτή τη μέρα, νομίζω και εσύ)
Κυριακή 1 Αυγούστου 2010
οι Κρέοντες επιβιώνουν
Αντιγόνη, το όνομά σου θα κρατούσες.
Αλλαγή είναι η εποχή κι εσύ μια σπείρα,
πανταχού παρούσα Δελφύς αστείρευτη,
μ’ απόγονους χιλιάδες, που ο χρόνος δεν τους άλλαξε
- η βαρβαρότητα ρίζωσε στο γενετικό μας.
Ένα δελφίνι σύμβολο, σημερινό, σου πάει
με μια σακούλα πλαστική γύρω απ’ το λαιμό.
Κομμάτι απ’ το ίδιο υλικό που μόνωσε τους νευρώνες και πάγωσε τις αποκλείσεις.
Πως θα ‘τανε στα αλήθεια για ‘σένα, σήμερα, να αγαπάς;
Βλέπεις, από το φόβο μέχρι την αγάπη ένα υποχθόνιο τόξο απλώνεται
ως να ‘ναι η μόνη ακτίνα αντίδρασης ή επιλογής.
Εσύ, που κοίταξες πέρα από την άκρη του ουρανού,
είπες δεν ήρθες σε τούτο τον κόσμο να μισείς.
Σήμερα, Θεά, τι έχεις να μας πεις...
Να νιώθεις, δεν άλλαξε πολύ, είναι εξίσου αδύνατο όπως το ν’ αγαπάς
Αλλαγή είναι η εποχή κι εσύ μια σπείρα,
πανταχού παρούσα Δελφύς αστείρευτη,
μ’ απόγονους χιλιάδες, που ο χρόνος δεν τους άλλαξε
- η βαρβαρότητα ρίζωσε στο γενετικό μας.
Ένα δελφίνι σύμβολο, σημερινό, σου πάει
με μια σακούλα πλαστική γύρω απ’ το λαιμό.
Κομμάτι απ’ το ίδιο υλικό που μόνωσε τους νευρώνες και πάγωσε τις αποκλείσεις.
Πως θα ‘τανε στα αλήθεια για ‘σένα, σήμερα, να αγαπάς;
Βλέπεις, από το φόβο μέχρι την αγάπη ένα υποχθόνιο τόξο απλώνεται
ως να ‘ναι η μόνη ακτίνα αντίδρασης ή επιλογής.
Εσύ, που κοίταξες πέρα από την άκρη του ουρανού,
είπες δεν ήρθες σε τούτο τον κόσμο να μισείς.
Σήμερα, Θεά, τι έχεις να μας πεις...
Να νιώθεις, δεν άλλαξε πολύ, είναι εξίσου αδύνατο όπως το ν’ αγαπάς
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)